Grafisch Atelier Hilversum pakt uit tijdens vijftig jaar bestaan

HILVERSUM - Als je het Grafisch Atelier binnenloopt ruik je het meteen: hier wordt gedrukt. De geur van inkt en papier voert de boventoon in het gebouw aan de Noorderweg. Precies vijftig jaar geleden opende de broedplaats voor kunstenaars de deuren aan de Vaartweg en streek na een aantal verhuizingen neer in het voormalige pand van Ahrend Globe.

Nog steeds komen hier kunstenaars bij elkaar en maken gebruik van de verschillende drukpersen, de doka of de fotostudio. Maar er is veel meer te doen. "Het Grafisch Atelier heeft in de loop der jaren een andere functie gekregen. We beheren en exploiteren een grote collectie grafisch erfgoed," vertelt Martijn van der Blom.

Al twintig jaar is hij als kunstenaar en educatief medewerker verbonden aan het Atelier. Uit een oude kast trekt hij een lade open en laat de loden letters zien. Hij aait liefdevol over een van de oude drukpersen en loopt naar een andere ruimte waar een kast staat met daarin een rijtje lithostenen, die ooit toebehoorden aan de Hilversumse drukkerij De Jong. Hij laat er een zien met een landkaart van Nederland. Het staat afgedrukt in een boekje dat ernaast ligt. Museumwaardig. "Maar dat zijn we dus niet. Leden kunnen gebruikmaken van alles wat we aan techniek in huis hebben."

Naast het instant houden van het culturele erfgoed is een belangrijke pijler educatie. Esmee Hickendorff speelt daarin een belangrijke rol. "Wij hebben regelmatig leerlingen van de basisschool en het voortgezet onderwijs over de vloer. Zij krijgen hier beeldvorming, maar kunnen ook projecten uitwerken."

Tijdens het laagdrempelige Familieatelier dat elke laatste zondag van de maand wordt gehouden, wordt er een workshop 'Grafische technieken' aangeboden. Er kan dan een ontwerp worden gemaakt met legosteentjes die vervolgens door de pers wordt gehaald. "De gezichten van de kinderen als ze hun drukwerkje zien, is geweldig. Ik laat ze zien wat mogelijk is. Want wat gebeurt er als je het papier een stukje verschuift op je vorm en het dan nog een keer drukt? Dan krijg je een heel ander resultaat."

Het mooie vindt Van der Blom dat kinderen niet supergoed hoeven te kunnen tekenen om tot een mooi resultaat te komen. "Met letters en met legosteentjes maak je ook prachtige werkjes. Elk kind kan meedoen."

Ondanks dat er veel is veranderd sinds de komst van de computer, is de belangstelling voor de persen en bijvoorbeeld de doka er nog steeds. "Vormgeven met handen dwingt tot andere beslissingen. Die zijn niet te vinden bij bijvoorbeeld de filters waarmee je een foto op je smartphone kunt verfraaien."