In Hilversum zijn al honderden struikelstenen geplaatst.
In Hilversum zijn al honderden struikelstenen geplaatst. Foto: Bastiaan Miché

College Hilversum: 'Struikelstenen alleen voor Joodse slachtoffers Tweede Wereldoorlog'

Cultureel

HILVERSUM - In Hilversum worden alleen struikelstenen gelegd voor Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Dat meldt het college van burgemeester en wethouders na een oproep van oud-gemeenteraadslid Rebekka Timmers (namens COC Midden-Nederland) om ook voor niet-Joodse slachtoffers deze Stolpersteine te plaatsen. 

Aanleiding voor de oproep van Timmer was het besluit van het college van burgemeester en wethouders om het project struikelstenen - na een onderbreking - weer een vervolg te geven. Dat project zag in 2015 het levenslicht toen de gemeenteraad het verzoek (amendement) 'Om nooit te vergeten' van D66 en VVD voor plaatsing van 750 van deze steentjes ter nagedachtenis aan Joodse oorlogsslachtoffers unaniem steunde. Inmiddels staat de teller op 342. 

Maar wat blijkt nu. Van de duizenden struikelstenen in Europa zijn er velen geplaatst voor niet-Joodse slachtoffers maar om heel andere redenen. Bijvoorbeeld vanwege hun hun seksuele geaardheid, omdat ze krijgsdienst weigerden of omdat hun leven als 'onwaardig' werd beschouwd. "Het mooie van het struikelstenenproject is dus dat alle slachtoffers van het nazisme worden herdacht", concludeert Timmer.

Krachtig en tastbaar teken
Zij stelde daarom voor om ook struikelstenen te plaatsen voor hen die om heel andere - net zo dramatische - redenen stierven. Het college van burgemeester en wethouders (B en W) zegt nu 'nee'. Het project 'Om nooit te vergeten' was er immers om Joodse slachtoffers 'uit de anonimiteit' te halen. "Met de struikelstenen geeft de gemeente een klein, maar krachtig en tastbaar teken van herinnering aan al deze mensen."..."Door deze gerichte opdracht en de specifieke overwegingen van de gemeenteraad hebben wij als college besloten om de struikelstenen voor dit project alleen voor de Joodse slachtoffers te plaatsen."

B en W benadrukken wel open te staan voor iedere vorm van herinnering aan Hilversumse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Dus ook als het gaat om de mensen die vanwege hun beperking, seksuele geaardheid, genderidentiteit, en/of politieke en religieuze opvattingen zijn weggevoerd en vermoord. "Organisaties uit de stad kunnen altijd een subsidieaanvraag indienen, als zij een nieuw plan hebben om specifieke slachtoffergroepen te herinneren. Maar het college beoordeelt degelijke uitingen op hun eigen waarde en niet vanuit een collectieve nalatenschap. Dat doet het individuele lijden volgens ons onvoldoende recht."

Inclusieve subsidie
Timmer heeft begrip voor de reactie van B en W, echter - vindt zij - de deur om struikelstenen te plaatsen voor niet-Joodse slachtoffers is allesbehalve dicht. Van de Stichting Instandhouding Joods Erfgoed Gooi en Vechtstreek, dat van de gemeente de opdracht heeft gekregen om de struikelstenen te plaatsen, vernam Timmer al dat er ook steentjes zijn geplaatst voor (niet-Joodse) dwangarbeiders. Zij hoopt daarom dat verschillende politieke partijen open staan voor een 'inclusieve subsidie' voor het plaatsen van struikelstenen, zodat ook zij die om heel andere redenen zijn weggevoerd en vermoord uit de anonimiteit worden gehaald. 

Uit de krant