Hilversum herdenkt MH17: 'Gedenkwaardige en bijzondere dag'
MensenHILVERSUM - "Het was de ramp die Nederland veranderde en de Hilversummers dichter bij elkaar bracht." Dat zei burgemeester Pieter Broertjes van Hilversum woensdagmorgen tijdens de herdenking van de ramp met de MH17, alweer vijf jaar geleden.
Pakweg 200 belangstellenden - nabestaanden, gemeenteraadsleden en anderen - waren naar het MH17-monument in het Dudokpark gekomen. Zij herdenken de maar liefst vijftien Hilversummers, die op die zonnige donderdag 17 juli 2014 op Schiphol in het toestel van Malaysia Airlines stapten om bijvoorbeeld vakantie te vieren. Hun leven eindigde echter abrupt bij het Oost-Oekraïense dorp Hrabove. "Vijf jaar geleden scheen de zon ook uitbundig", aldus Broertjes. "Tot die ramp. Die kwam als donderslag bij heldere hemel."
Ook aanwezig was (uiteraard) pastoor Jules Dresmé van de Vituskerk, de kerk die vijf jaar geleden zo'n belangrijke rol speelde als plek om bij elkaar te komen. "Het is een gedenkwaardige en bijzondere dag", aldus Dresmé een half uur voordat ook hij de aanwezigen woensdag toesprak. "Het is iets waar je dagelijks aan denkt, ik kom hier (het monument, red.) ook vaak langs en heb nog vaak contact met de nabestaanden. Dan is het weer in het nieuws en bel ik ze op. Of rond kerstmis bijvoorbeeld. Dat soort feesten zullen voor die mensen nooit meer hetzelfde worden."
Hartverscheurend
Thomas Schansman is speciaal voor de herdenking vanuit New York, waar hij tegenwoordig woont, naar Hilversum gekomen. "Prachtig hoe Hilversum dit vormgeeft, prachtig ook om terug te zijn. Helaas is de aanleiding wel klote. Maar dit is hartverscheurend."
Schansman is de vader van Quinn Schansman, de destijds 18-jarige Hilversummer was 1 van de 298 slachtoffers van vlucht MH17. Ook zijn naam staat vermeld op het monument met vijftien zonnebloemen in het Dudokpark. Vader Schansman heeft er zojuist - woensdag rond 9.50 uur - een zonnebloem neergelegd. Net als dat andere nabestaanden en aanwezigen een zonnebloem neerleggen.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Ondertussen ziet hij familie en vrienden. Tot die laatste categorie behoren inmiddels ook nabestaanden van andere Hilversumse slachtoffers. Mensen die hij voor de ramp nog nooit had gezien, maar waarmee inmiddels goede vriendschappen zijn ontstaan. "Een dag als deze brengt ons bij elkaar."
Maar ondertussen is er ook de boosheid, aldus Schansman, voor het feit dat 'Rusland niet zijn verantwoordelijkheid neemt'. "Zolang dat niet het geval is, zal iedere dag een sombere dag zijn. En dan gaat het niet om mij of mijn zoon maar om de internationale rechtsorde. Op die manier leren we niks."
Schansman verwijst met die laatste woorden naar de toespraak van Jules Dresmé van enkele minuten daarvoor. Daarin uit de pastoor zijn afschuw over het leed dat mensen elkaar kunnen aandoen. "Wat is tijd?", vraagt Dresmé zich af. "Vijf jaar ramp. Vijf jaar nabestaan en voortbestaan. Vijf jaar leegte en herinnering. Vijf jaar. Een lustrum. Herdenk je dat of vier je dat? Dat gruwelijke feit. Het neergeschoten worden van de MH17. Zoveel levens verloren. Het einde van een tijd. Tijd die nooit meer zou worden als daarvoor. Geen dag meer hetzelfde. Altijd geschonden en geschandvlekt door die gruwelijke misdaad. Hoe afschuwelijk wat mensen anderen aandoen. Leren we niets?"
IJzingwekkende hitte
Ook de pastoor voelt nog altijd de schok van die 'ijzingwekkend hitte van die zeventiende juli'. "Dat intense verdriet op de eerste plaats bij de ouders, grootouders, familieleden en vrienden van die 298. Van die 196. Van die 15 hier zo dicht bij. Uw kinderen en kleinkinderen. Uw neven en nichten. Uw intens geliefden. En onze Nederlanders. Onze Hilversummers. Het leven dat stilstond. De levens die eindigden. Die tijd die niet meer is. Die intensiteit van pijn en verdriet die altijd blijft."
Ook Broertjes voelt nog 'elke dag' de pijn en het verdriet van die ramp waarbij het soms lijkt alsof het gisteren was. Maar daarnaast is er ook de boosheid en het ongeduld, zegt hij in zijn toespraak. "De hoofdverdachten hebben eindelijk een naam en een gezicht: drie Russen en een Oekraïner. Dankzij goed speurwerk van het Joint Investigation Team. Maar we weten niet of ze ooit zullen meewerken aan het onderzoek. Er zullen, zoals het nu staat, geen verdachten worden uitgeleverd. En dat doet pijn. Hopelijk begint begin volgend jaar het proces en een veroordeling."
Die veroordeling is een must, aldus Broertjes. "Het is een lange mars naar de waarheidsvinding en uiteindelijke gerechtigheid. Dat is noodzakelijk voor de nabestaanden. Pas dan kunnen zij het verdriet een plaats geven en rust vinden om het noodlot te aanvaarden. Hoe moeilijk ook."
(Tekst gaat verder onder de foto)
Mevrouw Riet Martens, (schoon)moeder van de overleden John Allen (44) en Sandra Allen - Martens (44) en oma van Christopher Allen (16), Julian Allen (14) en Ian Allen (8), is samen met haar man Stan vanuit Dordrecht gekomen om als nabestaande iets te zeggen. Die toespraak is mooi. Ontroerend. Mevrouw Martens vertelt hoe haar dochter met haar man naar Hilversum verhuisde, zich thuis voelde en genoot van haar werk als leerkracht.
Na afloop van de herdenking spreken meneer en mevrouw Martens met andere nabestaanden. En nog altijd is er dat verdriet en ook weer die boosheid. "Dat we dit op onze oude dag nog mee moeten maken", vertelt Stan Martens. "We houden elkaar overeind, maar dit verdriet gaat nooit over."
