Mediavrouwen: 'Nadeel van deze tentoonstelling is dat hij te klein is'

HILVERSUM - Oud-journaallezeres en fotografe Sascha de Boer zit ergens bij Weesp vast in de trein en kan er tijdens de officiële opening van de tentoonstelling Mediavrouwen niet bij zijn. Maakt niet uit, denken de aanwezigen in Museum Hilversum. Dan blijft er meer tijd over voor Eugènie Herlaar, de eerste vrouwelijke nieuwslezer van het NOS Journaal. 

Vrijdagmiddag is de opening van de tentoonstelling, een eerste samenwerking tussen het museum aan de Kerkbrink en Beeld en Geluid. In het museum op het Media Park is eerst een programma met daarbij onder meer Tineke de Nooij. Vervolgens gaan de aanwezigen naar Museum Hilversum om daar de tentoonstelling te bekijken.

Aanleiding voor deze tentoonstelling, behalve dat het een eerbetoon is aan de tentoongestelde vrouwen is vooral het feit dat vrouwen honderd jaar geleden stemrecht kregen. Mediavrouwen is verdeeld in zes domeinen:  van fotografie, documentaire film en radio tot televisie, videokunst en online.

Mix aan historische en hedendaagse pioniers
Radio- en TV pioniers als Mies Bouwman en Sonja Barend, maar ook Hanneke Groenteman, Linda de Mol en Sophie Hilbrand worden besproken. "Het is een mix aan historische en hedendaagse pioniers,' aldus directeur Stef van Breugel van Museum Hilversum. 'Want ook in de huidige tijd kennen we belangrijke mediavrouwen, bijvoorbeeld de fotograaf Vivianne Sassen en videokunstenaar Wendelien von Oldenburgh. Soms omdat ze als eerste met een bepaald medium actief waren of een doorbraak veroorzaakten met een nieuwe toepassing."

Van Breugel geeft toe dat deze tentoonstelling geen gemakkelijke opgave was, eigenlijk is het aantal van dertig vrouwen veel te mager. "Het nadeel van deze tentoonstelling is dat hij te klein is", aldus de directeur. Hij hoopt met de samenwerking met Beeld en Geluid vooral ook meer jongeren te bereiken.

Vrouwenonderwerpen
Die zijn er tijdens de officiële opening eigenlijk niet. Ook het aantal bekende 'mediavrouwen' valt toch een beetje tegen. Maar de aanwezigheid van Herlaar maakt veel goed. In 1965, op dat moment werkzaam bij de Wereldomroep, ging zij aan de slag bij het NOS Journaal. Opvallend feitje: vrouwelijke nieuwslezeressen bij de radio waren er pas in de jaren '70. "Ik zag bij het journaal, toen NTS, allerlei vrouwenonderwerpen voorbij komen, zoals damesmode. En dat werd dan ingesproken door een man..."

(Tekst gaat verder onder de foto)

Eugènie Herlaar.

Herlaar schreef daarom maar een brief naar de mannenwereld die het journaal toen was en werd uitgenodigd voor een gesprek. En zo werd zij de eerste vrouwelijke nieuwslezer, al mocht zij op vaak op pad om verslag te doen van allerlei (en toch ook veel mannelijke) onderwerpen. "Het was geweldig om in een mannenwereld te werken. Ik heb ook nooit iets gemerkt van: 'Oh, ze is maar een vrouw'. En over salaris werd niet gepraat."

En beseft 'doorbraakvrouw' Herlaar dat ze daadwerkelijk voor een doorbraak heeft gezorgd? Op dat moment niet, zegt ze nu. En wanneer ze een vrouwelijk element - door bijvoorbeeld een grappig moment in een verslag wilde monteren, werd ze daarop aangesproken door haar mannelijke bazen. "Maar het was ook een heel andere tijd. Je moest ook echt objectief wezen. Het was een echte mannenwereld. En dat doorbrak ik." 

Mediavrouwen is tot en met 31 december in Museum Hilversum te zien.