Bijzondere puzzel De Orchidee: sociale huur in een monument én gasloos

HILVERSUM - Nee, gemakkelijk was de opdracht niet om van De Orchidee - een gemeentelijk monument bovendien - een complex te maken met dertig duurzame gasloze woningen in de sociale huursector voor één- of tweepersoonshuishoudens. "Het was best een puzzel", erkent de commercieel eindverantwoordelijke binnen Aalberts, Kees de Niet.

De sloopwerkzaamheden rondom de oude ontsmettingsinstelling en het verpleeghuis op de hoek van de Neuweg en Orchideestraat in Hilversum-Zuid zijn afgelopen week van start gegaan. De bouw moet binnenkort volgen. Woningcorporatie Dudok Wonen en Aalberts verwachten dat eind dit jaar/begin 2021 de nieuwe bewoners de sleutel krijgen. "Ik ben blij dat we met z'n allen kunnen beginnen", aldus De Niet. "Zuid is toch wel onze wijk, we kennen er de weg. We hebben er al vijfhonderd woningen gerenoveerd voor Dudok Wonen en ook voor de Alliantie woningen verduurzaamd."

Buurtbewoners zijn dinsdagavond bijgepraat over de plannen. Woordvoerder Justine Grep van Dudok Wonen kijkt terug op een goede bijeenkomst waarbij wel kritische vragen zijn gesteld, over parkeergelegenheid bijvoorbeeld, maar over het algemeen is het concept goed ontvangen.

Andriessen en Dudok
De Orchidee is een uit een aantal gebouwen samengesteld gemeentelijke complex, een ontwerp van Andriessen en Dudok en gesticht in 1907. Het pand diende aanvankelijk als 'inrichting voor lijders aan besmettelijke ziekten'. Het geheel bestond oorspronkelijk uit twee barakken voor lijders aan dyphterie, tyfus, roodvonk, Spaanse griep en andere besmettelijke ziekten, een observatiebarak en een directeurswoning met kantoor.

In 1919 kwamen er een ontsmettingsgebouw, waar ontsmettende baden konden worden genomen, en een transformatorgebouwtje bij. Na de Tweede Wereldoorlog diende het pand als onderkomen voor zieken uit Nederlands-Indië en vanaf de jaren '50 werd het een gemeentelijk verpleeghuis voor langdurig zieken. In 1980 sloot het verpleeghuis de deuren en kregen de gebouwen onder meer de functie van kantoor en appartementen.

(Tekst gaat verder onder de afbeelding)

Afbeelding: Dudok Wonen

En nu, aldus Dudok Wonen, 'gaan we van; cultureel erfgoed naar duurzaam cultureel erfgoed'. Het plan dat er nu ligt doet, vult De Niet aan, recht aan de oorspronkelijke bebouwing. De directiewoning, voormalige verpleegbarakken en bijgebouwen - samen een gemeentelijk monument - worden gerenoveerd tot appartementen. Met het toevoegen van nieuwbouw zijn er straks dertig sociale huurappartementen; twaalf studio's en achttien tweekamerappartementen.

Drie lagen tellend gebouw
De aanbouw uit de jaren '60 verdwijnt. Daar komt een drie lagen tellend - niet te massief - gebouw voor terug. Het compacte nieuwbouwcomplex is straks door extra duurzaamheidsmaatregelen bovendien bijna energieneutraal. Alle appartementen worden gasloos door de inzet van bodemwarmtepompen. Er komen geen zonnepanelen. Verder verdwijnen er wat struiken om het gebouw mooi zichtbaar te maken, de bomen blijven wel staan.

Aanvankelijk was het plan om al afgelopen zomer te starten met de bouwwerkzaamheden. Het nam echter wat meer tijd in beslag, omdat de puzzel lastiger bleek dan gedacht en er een lange vergunningsprocedure aan vooraf ging. Bovendien verschilden de wensen van de monumentencommissie weleens met die van de welstandcommissie. Maar nu is er dus een uitkomst waar De Niet 'best wel trots op is'. "Qua omvang is het allemaal niet zo bijzonder, maar de combinatie van de hoge duurzaamheidsdoelstellingen plus dat het een monument is, maakt het weer wel speciaal."