Afbeelding
Foto: Dudok Wonen

Hoe zet je sociale koop verantwoord in tijdens een woningcrisis?

Algemeen

HILVERSUM - Wethouder Bart Heller van Wonen liet zich onlangs al eens ontvallen dat er wel meer sociale koopwoningen bij mogen in Hilversum. Daar zijn er veel te weinig van en erg populair om te ontwikkelen zijn ze ook niet. Maar hoe zijn sociale koopwoningen tijdens een woningcrisis verantwoord in te zetten?

Dat is de vraag die dinsdag centraal stond bij een denksessie in het hoofdkwartier van Dudok Wonen aan de Larenseweg. Raadsleden, wethouders, Vereniging Eigen Huis, makelaars, beleidsmakers en andere professionals (in totaal zeventig) dachten gezamenlijk na over innovatieve ideeën voor mensen met een kleinere beurs en de mogelijkheden voor hen op een eigen koopwoning. 

Evident
“Want de woningnood is evident. De prijzen van de koopwoningen zijn in ’t Gooi het afgelopen jaar met 17 procent gestegen; de gemiddelde woning kost nu 593.000 euro. Hoe kunnen we in deze oververhitte woningmarkt ervoor zorgen dat ook lagere- en middeninkomens kans blijven maken op een eigen huis?”, zo luidde de opdracht van organisator Dudok Wonen.

Voor heel veel mensen lukt het momenteel niet om een koopwoning via de vrije verkoop bij de doelgroepen van woningcorporaties te krijgen. De huizen zijn simpelweg te duur, zo stelt Dudok Wonen. Maar met sociale koopproducten is er meer mogelijk. Al zijn de prijzen van sociale koop tegenwoordig ook behoorlijk aan de prijs. Zo stelde de PvdA-fractie vragen aan Heller. Hem werd gevraagd te reageren op een vraagprijs van 225.000 euro voor een sociale huurwoning, die ook nog eens was uitgeleefd. “Dit is helaas de realiteit waarin we leven”, zei hij toen onder andere. 

Met de sociale koopformule Koop Goedkoop kan er meer doordat er gewerkt wordt met erfpacht. Hierdoor betaalt de koper een lagere koopsom aan de corporatie. Dat betekent lagere hypotheeklasten en bijbehorende maandlasten. Zo kunnen mensen met een lager inkomen toch een woning kopen, maar ook deze woningen zijn schaars en zoals in de introductie al gezegd, staan ontwikkelaars en corporaties niet massaal in de rij om deze te realiseren. 

Bij de koopformule Kopen naar Wens betaalt de koper bij aankoop slechts een deel van de marktwaarde van de woning. Dit zogenoemde instapbedrag is minimaal de helft van de marktwaarde. Voor het overige deel krijgt de koper het recht om de betaling uit te stellen. De uitgestelde betaling moet uiterlijk bij doorverkoop worden betaald.

Inschrijvingsduur
Zelf werkt Dudok Wonen al sinds 2005 met deze sociale koopconstructies. Naar eigen zeggen, vergroten deze producten het perspectief voor mensen met een kleinere beurs op een passende woningen. “Met sociale koopproducten ontstaan er kansen voor verschillende groepen die anders nauwelijks aan bod komen bijvoorbeeld voor starters die door hun korte inschrijvingsduur lastig een sociale huurwoning kunnen bemachtigen. Maar ook voor ‘doorstarters’, die door bijvoorbeeld een scheiding willen of moeten verhuizen. Maar ook voor woningzoekenden die liever willen kopen dan huren”, zijn enkele opsommingen.

Keerzijde van de medaille is dat de woningen verdwijnen uit de sociale huurvoorraad. Dat is de Hilversumse politiek al jaren een doorn in het oog, al is het aantal sinds begin 2020 op peil en is nu afgesproken dat 27 procent van de woningbouw in Hilversum sociale woningbouw moet zijn. 

Terug naar de sessie van dinsdagmiddag in de voormalige melkfabriek. Juist omdat het aanbod sociale koopwoningen beperkt is, net zoals de sociale huur is het credo keuzes maken. Denk daarbij aan dilemma’s zoals wie er voorrang moet krijgen op een sociale koopwoning, welke minimumkwaliteit de woningen moeten hebben en hoe ver groeit de sociale koop mee met de markt? Terugblikkend zegt de Hilversumse corporatie goede ideeën te hebben opgedaan, die zij gaat gebruiken bij het vernieuwen van het sociaal verkoopbeleid.

Uit de krant