Jongeren gezond laten opgroeien is het doel van de GGD en Jeugd en Gezin.
Jongeren gezond laten opgroeien is het doel van de GGD en Jeugd en Gezin. Foto: GGD

GGD en Jeugd en Gezin samen in actie voor een gezonde jeugd

Zorg

HILVERSUM - Drink je voor het uitgaan? Hoe ga je als puber om met prestatiedruk? De GGD en Jeugd en Gezin onderzoeken hoe het gaat met de jongeren in Gooi en Vechtstreek.

Onder het motto ‘samen voor een gezonde jeugd’ werken de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) en Jeugd en Gezin samen. De GGD monitort elke 4 jaar met behulp van vragenlijsten hoe het gaat met jongeren in deze regio. Jeugd en Gezin gaat met jongeren persoonlijk in gesprek om vragen te beantwoorden en eventuele problemen te signaleren.

Dit najaar wordt bij zo’n 6000 jongeren uit de regio de GGD Gezondheidsmonitor gehouden. Alle GGD’s in Nederland hebben de wettelijke taak eens in de vier jaar onderzoek te doen naar de gezondheid en leefstijl van de jeugd. Dat gebeurt door een vragenlijst te verspreiden onder tweede- en vierdeklassers in het reguliere voortgezet onderwijs. “Door dit onderzoek krijgen we inzicht in de gezondheid en de leefstijl van middelbare scholieren. Dit wordt gebruikt voor landelijk, lokaal en schoolbeleid”, vertelt Manita van Acker, epidemioloog bij de GGD.

Vragen lachgas
Pubers krijgen vragen over bijvoorbeeld drankgebruik, bewegen en pesten. De landelijke vragen worden regionaal aangevuld. "Zo zitten er hier op verzoek van gemeenten vragen in over het gebruik van lachgas. Maar ook lijkt eenzaamheid onder jongeren te spelen. Daarover hebben wij ook vragen toegevoegd.”

Uiteindelijk zijn niet de vragen maar de antwoorden het belangrijkste van dit onderzoek. Leerlingen blijven anoniem, maar de GGD krijgt zo wel een goed beeld van hoe het gaat met jongeren in de regio en kan ook landelijk vergelijken. "In onze regio ligt het drankgebruik onder jongeren hoger dan landelijk. Dat zijn zaken waar wij wat mee moeten, zoals het inzetten van campagnes en advies aan scholen”, vertelt Van Acker. 

Ook de leerlingen kunnen er wat mee. Na het invullen krijgen zij tips en verwijzingen naar relevante informatie. "Als je bijvoorbeeld aanvinkt dat je afgelopen maand lachgas hebt gebruikt, word je doorgeleid naar een site over lachgas waar je meer kunt lezen over wat het met je doet."

Een andere insteek hebben de onderzoeken van Jeugd en Gezin. Elk jaar krijgt dezelfde groep, ook tweede- en vierdeklassers, een vragenlijst toegestuurd. Met daarin deels dezelfde onderwerpen. Maar terwijl de Gezondheidsmonitor anoniem is en er gekeken wordt naar groepen, is het onderzoek van Jeugd en Gezin persoonlijk gericht. Het gaat hier om het landelijke aanbod van jeugdgezondheidszorg, de zorg waar alle kinderen in Nederland recht op hebben en die al start bij de bezoeken op het consultatiebureau.

Open gesprek
Bij Jeugd en Gezin volgt na het invullen van de vragenlijst vaak een persoonlijk gesprek met een medewerker. Daarin kan ook worden gewogen, gemeten en een oren- of ogentest gedaan worden. Het is preventieve zorg, vertelt jeugdverpleegkundige Anita Zuin. "We gaan echt niet met ons vingertje wijzen, maar willen juist open in gesprek met de pubers. Vragen wat ze vinden dat een joint roken nu eigenlijk oplevert in plaats van alleen maar voorlichting geven over wat de nadelen zijn. Het gaat erom dat ze zelf gaan nadenken."

De gesprekken zijn vertrouwelijk, Jeugd en Gezin schakelt alleen ouders of school in als de veiligheid in het geding is. Zuin: "Wel na overleg met de jongere. Het gaat er in eerste instantie om wat ik voor hen kan doen." Zoals voor een jongere die zichzelf verwondt (snijdt). "Wij zijn geen psychologen, maar als jeugdverpleegkundige heb je wel veel ervaring en kun je zo nodig laagdrempelige interventies inzetten die meestal afdoende zijn. Je kunt dingen signaleren en bespreekbaar maken. En vervolgens meedenken, coachen of doorverwijzen als het nodig is”, zegt jeugdverpleegkundige Emma Landsmeer. 

Soms worden uitkomsten uit de onderzoeken van Jeugd en Gezin breder getrokken, vertelt Zuin. "Vorig jaar kwam uit het onderzoek naar voren dat op een school jongeren xtc-pillen gebruikten. Pubers gaven toen zelf aan dat hun ouders eigenlijk meer op de hoogte zouden moeten zijn van hoe en wat. Dat is toen in het algemeen teruggekoppeld naar school en zo is er een algemene voorlichtingsavond geweest over xtc-gebruik.”

De acties van Jeugd en Gezin en de GGD versterken elkaar. Zo blijkt dat er steeds minder gerookt wordt en dat Gooise jongeren veel bewegen. "Dat halen wij uit de Gezondheidsmonitor, maar dat krijgen wij ook teruggekoppeld van de jeugdverpleegkundigen”, vertelt epidemioloog Van Acker. "Dat is waar het uiteindelijk om draait: samen voor een gezonde jeugd."

Jongeren (en hun ouders) kunnen meer informatie vinden op de speciale site voor jongeren: www.jouwggd.nl. Algemene informatie over de GGD staat op www.ggdgv.nl en Jeugd en Gezin is te vinden onder www.jggv.nl.

Uit de krant