'De vraag is of het nog wel loont', stelt Jeroen Haringman, bewoner van het beschermde stadsgezicht in Oost.
'De vraag is of het nog wel loont', stelt Jeroen Haringman, bewoner van het beschermde stadsgezicht in Oost. Foto: Joost Lammers

Duurzaamheidsbeleid van gemeente vooral mooi op papier

HILVERSUM – Op papier ziet het duurzaamheidsbeleid van de gemeente er prachtig uit. In de praktijk blijkt het minder rozengeur en maneschijn te zijn. Zeker voor bewoners van de vorig jaar benoemde beschermde stadsgezichten in Oost en Zuid is het aanleggen van bijvoorbeeld zonnepanelen of een -boiler een moeilijk verhaal. "Het blijft burgertje pesten", concludeert Jeroen Haringman.

door Ingmar Meijer
en Joost Lammers

Duurzaamheid is een belangrijk gegeven in zijn huis. Haringman zegt hiermee zo begaan te zijn omdat hij de wereld minstens zo mooi en het liefst beter wil doorgeven aan de volgende generatie. De Hilversummer heeft aan de voorkant van zijn woning aan de Jan van der Heijdenstraat acht zonnepanelen liggen. Zelfs op zijn afdakje ligt een paneel. Daarmee is hij nog niet klaar. Haringman wil ook graag een zonneboiler op zijn dak. Daarvoor diende hij een verzoek in, maar de gemeente wees de vergunningaanvraag af. Dat past niet in het beschermde stadsgezicht.

Wat hem bevreemdde is dat de gemeente alleen verklaarde zijn verzoek niet in te willigen. Het meedenken met een alternatief of gegevens van een bedrijf dat hem verder kan helpen, stonden niet in het antwoord. Haringman ging zelf op zoek naar een alternatief voor een duurzame waterbron. Met nog meer zonnepanelen op zijn dak en een waterpomp kan hij deze wens vervullen. Opnieuw klom hij in de pen en diende een vergunningaanvraag in.

Tot zijn eigen verbazing ging Hilversum hier wel mee akkoord. De enige voorwaarde was dat Haringman geen donkerblauwe panelen op zijn dak mag leggen. Dat moeten zwarte zijn. Volgens hem produceren die wel minder kilowatt. Uiteindelijk heeft hij dit niet gedaan. Het verschil in kosten is te groot. De aanleg van een zonneboiler kost zo'n 3000 euro, terwijl het realiseren van een waterpomp, inclusief meer zonnepanelen, uitkomt op een bedrag tussen de 6000 en 8000 euro. "Dat geld heb ik gewoon niet. En wat ik hieruit constateer is dat er sprake is van willekeur bij de gemeente. Ik vind dat zij subjectieve en esthetische redenen hanteren, waarmee ze hun eigen regels overtreden."
Tot en met oktober vorig jaar heeft Haringman de aanvragen voor verduurzaming van de huizen en de toe- en afwijzingen van de gemeente bijgehouden. Alle verzoeken waarbij verduurzaming uit het zicht is, zijn gehonoreerd. Panelen en boilers die zichtbaar zijn, zijn bijna allemaal afgewezen of de indieners krijgen het verzoek met beduidend minder panelen toe te doen. Daarmee komt de verduurzaming in de beschermde stadsgezichten mondjesmaat tot stand. "Hoe minder zonnepanelen je mag aanleggen, hoe minder rendabel het wordt voor de bewoner. De vraag is dan inderdaad of het nog wel loont. Vooraf maak je een berekening van hoeveel panelen je nodig zult hebben. Als je dan van de gemeente te horen krijgt dat je er minder mag plaatsen dan wordt het ook een stuk minder aantrekkelijk", aldus Haringman.

Frank Kool, fractiemedewerker van GroenLinks, zegt dat er nog veel terreinwinst is te boeken op het gebied van verduurzaming. De middelen zijn er, nu de wil nog, is zijn conclusie. "Op papier lijkt het best wel goed. De gemeente wil klimaatneutraal worden. Daar heeft zij doelstellingen aan verbonden. Maar in de praktijk valt het tegen", is zijn opinie. "Er worden problemen opgeworpen om echt wat aan verduurzaming te doen. Vooral zonnepanelen zijn echt een crime in Hilversum om dat voor elkaar te krijgen. Ongeveer een kwart van ons grondgebied is aangewezen als beschermd stadsgezicht. Daar mag zo ongeveer niets. Dat is een probleem. De regels zijn veel te beperkend om meters te maken, terwijl dat wel nodig is", voegt de Hilversummer eraan toe.
Sinds de invoering van het beschermde stadsgezicht in Oost en Zuid heeft de gemeente geen nee verkocht als het ging om een verzoek voor het plaatsen van zonnepanelen. Alle tien de indieners hebben akkoord gekregen, aldus Hilversum. "Er waren twee aanvragen bij die twee keer herzien zijn door de indieners voordat de welstandscommissie goedkeuring gaf. In beide gevallen voldeed het plan eerst niet aan de criteria", klinkt het uit het raadhuis. De gemeente is van mening dat er veel mogelijk is qua duurzaamheid.

'Gemeente hanteert subjectieve en esthetische redenen'

Wie zonnepanelen wilt plaatsen aan de achterkant van de woning kan dit vergunningsvrij doen. Als deze duurzame objecten in het zicht moeten komen te liggen, moeten de indieners rekening houden met enkele toetsingscriteria voordat de omgevingsvergunning wordt afgegeven. "Het belangrijkste is dat de panelen netjes geordend op het dak liggen en de dakpannen langs de contouren van het dak nog herkenbaar zijn vanwege de karakteristieke daken", is de uitleg.

In Oost is er nu ook een oplossing die soelaas kan bieden aan de bewoners. De lokale energiecoöperatie HilverZon heeft maandag een intentieverklaring gesloten met Hanegraaf voor een groot collectief zonnedak. Op de daken van de gebouwen van Werf35 moeten 1000 zonnepanelen komen te liggen. Deze zijn bedoeld voor de bewoners van de omliggende wijken. "Dat dekt voor een groot deel het beschermdstadsgezichtdeel in Hilversum-Oost", meldt de gemeente nog.