In nieuwbouwwijken zij de minste burenproblemen, omdat iedereen nieuw is.
In nieuwbouwwijken zij de minste burenproblemen, omdat iedereen nieuw is. Foto: Bastiaan Miché

Buurtbemiddeling brengt gesprek tussen kijvende buren op gang

Een walmende barbecue. Een keffend hondje. Overhangend groen. Het zijn zomaar redenen voor een knallende burenruzie die het woonplezier behoorlijk kan vergallen.

HILVERSUM Hartje zomer. Iedereen is op vakantie. De medewerkers en vrijwilligers van het Project Buurtbemiddeling Hilversum kunnen duimdraaiend achterover zitten. Toch? "Mooi niet," lacht Esther Lindoorn, coördinator Buurtbemiddeling, "we hebben het drukker dan ooit met het bemiddelen tussen buren die met elkaar in de clinch liggen." Juist nu het hartje zomer is. Als de barbecues flink roken, de muziek lekker hard staat en mensen tot diep in de nacht buiten zitten.

Buren kunnen elkaar het leven behoorlijk zuur maken. Voor niemand leuk, weet Lindoorn. Vandaar dat zij met haar team gratis bemiddelt voor Hilversummers. Waar de ruzies overgaan? "Oh, meestal begint dat met kleine irritaties. Een hond die de hele dag blaft, deuren die elke keer worden dichtgesmeten, muziek die uit de ramen schalt." Het lijken 'problemen' die redelijk simpel op te lossen zijn. Zijn ze ook, weet Lindoorn, het punt is dat mensen elkaar op ergernissen aanspreken als ze boos zijn. Want ze zijn er klaar mee, en gaan nu verhaal halen. "Dat is nooit een goed idee. Ga met de buren praten als je rustig bent. Want natuurlijk gun je ze dat feestje wel maar je hoopt ook dat ze een beetje rekening met jou willen houden, omdat jij de volgende dag om 5.00 uur op moet. Vaak zijn mensen dan bereid de muziek zachter te zetten."

Neutraal terrein

Er zijn situaties dat praten met elkaar niet meer lukt. Het begrip voor elkaar is verdwenen en het enige dat wordt uitgewisseld zijn boze blikken. Dat is het moment om Buurtbemiddeling van Versa Welzijn in te schakelen. Het eerste telefoontje komt binnen bij Lindoorn. Zij hoort het aan en zoekt twee vrijwilligers die op bezoek gaan bij de hulpvrager. Vervolgens bellen zij aan bij de buren. Aanbellen? "Ja. Het verrassingseffect werkt meestal heel goed. Als je je komst aankondigt, graven mensen zich in. Bereiden zich voor. Nu zijn ze blanco en worden overvallen. Dat werkt het beste." Als ook zij bereid zijn om de tafel te zitten, wordt een afspraak gemaakt op neutraal terrein.

De twee buurtbemiddelaars zijn onpartijdig en luisteren naar de verhalen. Geven beide partijen spreektijd. Niet zelden worden de gesprekken positief beëindigd met een handdruk en wederzijds begrip. De kracht van de opgeleide vrijwilligers is dat ze de mensen zelf een oplossing laten aandragen. Zij zijn er slechts om het gesprek in goede banen te leiden en in te grijpen als dat nodig is. De vrijwilligers hebben uiteenlopende beroepen; zo heeft Lindoorn een schooljuf in haar team, een advocaat en een mediator. De bemiddelaars krijgen regelmatig verdiepingstrainingen zodat ze goed beslagen ten ijs komen. Is het niet lastig tussen een ruzie in te zitten? "Nee hoor, het is juist de kunst het op te lossen. Bedenk wel dat het niet het probleem van de bemiddelaar is, maar van de buren. Dat maakt dat ze er heel anders instaan."

Burenruzies komen in alle wijken van Hilversum voor. Ook in Trompenberg? "Jazeker. Ook daar. De klachten gaan dan bijvoorbeeld over overhangend groen. Knip het weg, denk je dan, maar nee. Dat moet de eigenaar van de weelderig tierende plant zelf doen, zo vindt de boze buurman." In nieuwbouwwijken zijn de ruzies minder. Komt, weet Lindoorn, omdat die buren allemaal nieuw zijn en elkaar misschien wel nodig hebben. Samen een schutting neerzetten. Gemeentes stimuleren de samenwerking tussen buren. Juichen het toe dat ze samen projecten oppakken. Bovendien is nieuwbouw beter geïsoleerd waardoor geluidsoverlast wordt beperkt. Trots is Lindoorn als de bemiddeling is geslaagd en zij achteraf een berichtje van de hulpvragers krijgt. Dat ze blij zijn dat het weer een houdbare situatie is geworden. Moeilijk te bemiddelen zijn de mensen met psychische aandoeningen. "Soms heb je niet in de gaten dat je oude buurvrouw aan het dementeren is. Je ergert je aan haar. Dat zou je waarschijnlijk laten als je wist dat ze er niets aan kan doen. Sterker: dan ben je bereid haar te helpen."

Buurtbemiddelaars zijn onpartijdig en luisteren naar beide verhalen

Gewelddadig
Vanzelf zijn er conflicten die onoplosbaar zijn. Of buren die behoorlijk gewelddadig zijn. "Dat is een van de redenen waarom onze vrijwilligers altijd samen op bezoek gaan. Als we de melding krijgen dat het om gewelddadige mensen gaat, checken we dat bij de politie. Als zij het bevestigen, dan gaan we er niet heen." Een andere reden dat vrijwilligers altijd met z'n tweeën opereren, is omdat het niet altijd met iedereen klikt. "Soms kun je met de een beter uit de voeten dan de ander. Om te praten, je kwetsbaar op te stellen is een klik nodig. Heb je die niet met de een, dan misschien wel met de ander."

Soms ziet Lindoorn schrijnende gevallen. Waar mensen tot op het bot worden getreiterd. Waar bemiddeling geen kans van slagen heeft. "Dan denk ik: hoe houd je dit vol? Pak je boeltje in en verhuis. Maar ik snap dat het niet zo simpel is."