Oud-burgemeester Jeltien Kraaijeveld-Wouters is belangrijk geweest voor de mediastad.
Oud-burgemeester Jeltien Kraaijeveld-Wouters is belangrijk geweest voor de mediastad. Foto: Bastiaan Miché

Aandacht voor hoofdrolspelers 100 jaar Hilversum mediastad

Doodgewoon is het voor velen dat Hilversum dé mediastad van het land is. Maar zo gewoon is dat helemaal niet: daar is een eeuw lang hard voor gestreden.

HILVERSUM Dat Hilversum al een eeuw dé mediastad is van Nederland is geen vanzelfsprekendheid. Het idee dat omroepen en mediabedrijven horen bij het meubilair van Hilversum is niet zomaar een gegeven. Daar is in de afgelopen honderd jaar hard voor geknokt. Journalist Peter Schavemaker tekent in zijn boek '100 jaar Hilversum Mediastad' de hoofdrolspelers op die ervoor gezorgd hebben dat Hilversum het epicentrum van de Nederlandse media is gebleven.

Uit zijn grondige onderzoek - Schavemaker is twee jaar lang bezig geweest en interviewde meer dan zestig personen - blijkt dat het een paar keer een haartje heeft gescheeld of de status van mediastad was voorbij. Eind jaren '80, begin jaren '90 hebben burgemeester Jeltien Kraaijeveld-Wouters en wethouder Erna Weijers van Mediazaken - zij overleed in 2001 - hierin een grote rol gespeeld. Volgens de auteur van het boek was er in deze periode een politieke desinteresse in de media in het dorp. Hilversum en media gaan hand en hand. De twee horen bij elkaar zoals rozen op Valentijnsdag. Dat was de opvatting.
Vertrek van diverse omroepen dreigde. Andere gemeenten stonden al met open armen klaar. Daar wisten de twee bestuurders een stokje voor te steken. Schavemaker roemt hun oplettendheid doordat zij de grote publieke omroepen in Hilversum wisten te houden. Hun inspanning voor bijvoorbeeld de realisatie van het AKN-gebouw aan de 's-Gravelandseweg is van essentieel belang geweest.

Kantelpunt

"De komst van RTL naar Hilversum eind jaren '80 en het realiseren van het AKN-gebouw is een even groot kantelpunt in de geschiedenis van de mediastad als de komst van de Nederlandse Seintoestellen Fabriek in 1918", concludeert Schavemaker na onder meer een vraaggesprek te hebben gehad met oud-burgemeester Kraaijeveld-Wouters. Later heeft wethouder Jan Rensen de banden met de omroepbestuurders aangehaald en ervoor gezorgd dat de lijnen tussen het Media Park en het raadhuis korter werden. “Dat heeft de rol veranderd”, meldt de schrijver.
Burgemeester Joost Boot (1951-1968) is volgens de mediajournalist een visionair. Ten tijde van de eerste tv-uitzendingen wist hij de televisie van Bussum naar Hilversum te krijgen. In die periode is de grond aangekocht waar het Media Park op gevestigd is. Schavemaker heeft als eerste mogen putten uit de 29 dagboeken van de voormalig burgervader. “Als hij niet zo goed zijn werk had gedaan dan was Hilversum wellicht niet de mediastad geweest. De man was een echte pionier”, aldus de auteur.
Wat hem betreft heeft Hilversum te weinig oog voor de inspanningen en de resultaten van bijvoorbeeld deze drie hoofdrolspelers. Dat de namen Boot, Weijers en Kraaijeveld-Wouters nog niet zijn verwerkt in een straatnaam op het bedrijventerrein verbaast hem. “Ik vind het merkwaardig dat in de jaren van het uitbouwen van het Media Park nooit gedacht is aan deze iconen”, geeft hij aan.
Alles begon op 27 februari 1918. Op die dag in Amsterdam tekende de NSF het contract om zich in Hilversum te vestigen. De fabriek betrok een pandje op de Groest. Om te weten te komen hoe de politiek destijds dacht over de komst van de radio en de ontwikkeling van toen de radiostad, is Schavemaker de archieven van onder meer Beeld en Geluid in gedoken.

Historisch document

Dat leverde zes ordners op aan materiaal om zo de ontstaansgeschiedenis en de eerste stappen richting de mediastad die Hilversum nu is, op een menselijke manier op te tekenen. Want Schavemaker wilde geen steriel boek maken. Het moest geen compilatie worden van de vele jubileumboeken van de omroepen, maar een historisch document aan de hand van menselijke verhalen, waaronder bijvoorbeeld die van John de Mol. Woensdagmiddag was in een volle theaterzaal van Beeld en Geluid de presentatie van het boek. Wie geïnteresseerd is in extra verhalen moet de Facebookpagina 'Boek 100 jaar Hilversum mediastad' in de gaten houden.

Burgemeester Joost Boot toonde begin jaren 50 een visionair te zijn
Oud beeldmateriaal van het Media Park.