Het projectteam met van links naar rechts Eric van Balkum, Marjon van Schendel, Jeroen Kooij, Jan Jaap Kassies en Marius Kwaks.
Het projectteam met van links naar rechts Eric van Balkum, Marjon van Schendel, Jeroen Kooij, Jan Jaap Kassies en Marius Kwaks. Foto: Bastiaan Miché

'Muziekschatten stukje mediahistorie waar Hilversum trots op mag zijn'

Een deel van de grootste Europese collectie van bladmuziek - bij elkaar duizenden titels en ook tachtig jaar omroephistorie - is nu openbaar toegankelijk.

hilversum "Ik zag een paar gepassioneerde vrijwilligers die de boel zolang het er nog lag zo goed mogelijk beheerden. Als je dan hoort dat dit de vijver in gaat, weet je één ding: dit mag niet gebeuren." Dat zei cultuurwethouder Wimar Jaeger deze week bij de officiële start in het Muziekcentrum van de Omroep (MCO) van de website Muziekschatten. Met een slag op de grote gong gaf hij het sein.

Met die 'gepassioneerde vrijwilligers' doelde de wethouder op de medewerkers die vier jaar terug behoorlijk in zak en as zaten toen (een groot deel van) de collectie, bij elkaar vijf kilometer bladmuziek, vanwege omroepbezuinigingen van het Rijk dreigde te verdwijnen en zij op straat dreigden te staan. "Maar je moet niet alleen met je tengels van het archief afblijven, je moet er ook in investeren zodat het voor veel mensen bruikbaar is", aldus Jaeger. "Dit is een stukje mediahistorie waar Hilversum trots op mag zijn. Je moet ervoor zorgen dat dit voor de toekomst gewaarborgd blijft en iedereen er gebruik van kan maken. Met dit verleden kunnen we een toekomst opbouwen die waardevol is voor Nederland en heel Europa."
Het project 'Digitaliseren Bladmuziekcollectie' van de Stichting Omroep Muziek startte medio vorig jaar met als doel het catalogiseren, digitaliseren en online beschikbaar stellen van een belangrijk deel van de omvangrijke collectie uit de voormalige Muziekbibliotheek van de Omroep voor een zo breed mogelijk publiek. Een van de onderdelen van het project is het vernieuwen van de website.

Subsidie

En dat iedereen via deze website - voor 20 euro per jaar - gebruik kan maken van, zoals directeur Roland Kieft van de Stichting Omroep Muziek verwoordt, een van de grootste muziekarchieven van Europa is voor een groot deel te danken aan de 1,2 miljoen euro subsidie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en de steun (jaarlijks 50.000 euro) van de gemeente.
Het proces is volgens Kieft het grootste bladmuziekdigitaliseringsproces dat Nederland ooit heeft gehad. Van de duizenden titels zijn er nu 2000 digitaal beschikbaar. Komende zomer zijn dat er alweer 25.000 en volgend jaar zomer zelfs 175.000. Naar verwachting is in 2020 de gehele collectie gedigitaliseerd.
De collectie bestrijkt de gehele westerse muziekgeschiedenis van de middeleeuwen tot heden. Originele bladmuziek van Toon Hermans en Harry Bannink, moderne componisten als Hanns Eisler en Louis Andriessen, maar ook repertoire van The Ramblers en het VARA Dansorkest zijn nu openbaar. Dat is niet alleen dankzij de inspanningen op bestuurlijk niveau, ook de inzet van de destijds boventallig verklaarde bibliotheek-medewerkers Eric van Balkum en Jan Jaap Kassies is het vermelden waard. Van Balcum vertelt dat er de komende tijd echt meters worden gemaakt. Het opstartproces kostte tijd - het aanbod is ook enorm en er was advies nodig over de belichting van de scans - en, zoals hijzelf zegt, "van een groot deel wisten we niet wat we hadden. Nu leren we steeds beter inzicht te krijgen in wat er is."
Van Balcum en Kassies werken nauw samen met projectmanager Marjon van Schendel. Tijdens haar demonstratie van de site blijkt dat veel werk dat voor radio en televisie is gecomponeerd, handgeschreven is en daarmee uniek. Het maakt de klus er voor de medewerkers niet gemakkelijker op. "Maar het is leuk om te doen", lacht Van Balcum. "Het is nu belangrijk dat die continuïteit er komt. En ja, daar is geld voor nodig."

Beeld en Geluid

Bovendien hebben de betrokkenen nog allerlei wilde plannen. Zodra de hele collectie is gedigitaliseerd, willen zij met hun collectie een koppeling maken met die van Beeld en Geluid. Op die manier kunnen liefhebbers bijvoorbeeld de beelden van een concert bekijken vanuit Beeld en Geluid en de bladmuziek opvragen bij het MCO. Vanwege de Nationale Muziek Collectie is er ook een samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek Nederland en het Koninklijk Conservatorium.

'Van een groot deel wisten we niet
wat we hadden'
Wimar Jaeger en Roland Kieft.