De Hoorneboegse heide in bloei.
De Hoorneboegse heide in bloei. Archieffoto: Bastiaan Miché

Nieuw advies voor Hoorneboeg scoort toch ook veel minnetjes

In het nieuwe scenario 'Natuurverbinding Hoorneboeg' worden tienduizend bomen minder gekapt dan eerst de bedoeling was. Maar er zijn ook nadelen.

HILVERSUM Het twee jaar terug fel bekritiseerde plan voor de Natuurverbinding Hoorneboeg is nu flink aangepast. Slechts een derde van de oorspronkelijk te kappen oppervlakte bos gaat tegen de vlakte, meldt het Goois Natuurreservaat (GNR). Op veel andere punten scoort het nieuwe ontwerp slechter dan het oorspronkelijke voorstel.

Groot was de ophef in april/mei 2015 toen het GNR haar plannen presenteerde voor omvorming van bos naar heidelandschap tussen de Hoorneboegse heide (via de natuurbruggen Zwaluwenberg en Hoorneboeg) en het Hilversums Wasmeer. Met name de enorme hoeveelheid bomen - tussen de zestig- en tachtigduizend - die het GNR wilde laten kappen, zorgde voor heftige reacties. Immers, ook voor andere projecten zoals de verbreding van de A27 en de reconstructie van de Utrechtseweg zijn al veel bomen gekapt. Rentmeester a.i. Karen Heerschop kon daarom niet anders dan het plan in de ijskast stoppen. Zij voegde destijds wel toe: "Uitstel is geen afstel."

Drie alternatieve scenario's

De provincie Noord-Holland stelde op basis van twintig aanmeldingen een tienkoppige adviesgroep samen van voor- en tegenstanders uit de omgeving van het plangebied. Onder leiding van onafhankelijk gespreksleider Marion van der Voort kwam dit gezelschap negen keer bijeen om een advies op te stellen. Daarbij kreeg het tiental ondersteuning van Bureau Waardenburg, dat op verzoek van de adviesgroep drie alternatieve scenario's ontwierp: een scenario met minimale boskap, een scenario met maximale biodiversiteit en een scenario dat in samenspraak met de adviesgroep zou worden ontwikkeld (Adviesgroep scenario).
Daarnaast moest het bureau de drie alternatieve scenario's én het oorspronkelijke GNR-ontwerp toetsen aan vooraf opgestelde criteria op de gebieden van milieu, recreatie, natuur en kosten & fasering. Op basis van het rapport van Bureau Waardenburg vindt de adviesgroep het 'eigen' scenario de beste keus. Drie van de tien leden kozen weliswaar voor het scenario met maximale biodiversiteit, maar zien het belang in van een unaniem advies en ondersteunen daarom ook het Adviesgroep scenario.
In een persbericht schrijft het GNR-bestuur het advies geheel over te nemen. "Met dit proces is meer bereikt dan alleen dit advies voor de Natuurverbinding Hoorneboeg, er is ook meer draagvlak en vertrouwen ontstaan voor het werk van het Goois Natuurreservaat en voor onze organisatie", aldus Heerschop. "Wij zijn blij dat een groot deel van het project dat eerst tot spanningen leidde, uiteindelijk juist tot wederzijds begrip en een mooie uitkomst heeft geleid."

Compensatie

Op hoofdlijnen houdt het advies van de adviesgroep in dat de route van de heideverbinding korter en smaller wordt dan in het oorspronkelijke plan. De te kappen oppervlakte bos is daarmee ongeveer een derde van het oude plan. Aan Goois Natuurreservaat is gevraagd de provincie Noord-Holland te verzoeken om maatregelen te nemen ter compensatie van de bomenkap door herplanting of andere C02-reducerende maatregelen, het liefst in de eigen regio.
Ook vindt de adviesgroep het noodzakelijk dat door middel van monitoring nauwlettend in de gaten wordt gehouden hoe het heidelandschap zich ontwikkelt en hoe succesvol de verbinding is. Op basis hiervan kan in de toekomst eventueel aanpassing van de heideverbinding plaatsvinden. Ook is er gevraagd een klankbordgroep in te stellen specifiek voor de uitvoering van dit project en het hondenbeleid op en rond de Natuurverbinding Hoorneboeg. "Zoals ook in het rapport van Bureau Waardenburg is aangegeven kunnen honden en natuurontwikkeling elkaar bijten", schrijft de adviesgroep aan het GNR-bestuur. "Wij verzoeken u daarom het hondenbeleid (op en rond de natuurverbinding Hoorneboeg) nog eens tegen het licht te houden. Tevens verzoeken wij u om het dan vastgestelde hondenbeleid ook strikt te handhaven."

Heerschop: 'Met dit proces is meer bereikt dan alleen dit advies'

Beoordeling

Blijft over de vraag in hoeverre het nieuwe advies een verbetering is ten opzichte van het twee jaar terug gepresenteerde voorstel. Waardenburg heeft alle criteria naast elkaar gelegd en beoordeeld als 'zeer positief' tot 'zeer negatief'. Opvallend is dat bij veel criteria het nieuwe advies niet beter en soms zelfs slechter scoort dan het oorspronkelijke voorstel. Dat laatste geldt voor biodiversiteit en landschapsbeleving (allebei 'zeer positief' voor het GNR tegenover 'positief' voor de adviesgroep).
Het zijn echter de enige twee plusjes die het nieuwe advies krijgt. Overigens geldt dat ook voor het GNR-advies. Wat betreft klimaatopwarming, hond uitlaten en kwantiteit bos scoort het nieuwe advies een minnetje ('negatief'), al is dat op hond uitlaten na nog wel beter dan het oude plan. Ook op aanleg- en beheerkosten scoort het nieuwe scenario één min, maar het oude krijgt er twee. Het nieuwe advies is dus goedkoper, aldus Waardenburg. De mogelijkheden in het gebied om te wandelen, fietsen of paardrijden tot slot, zijn in beide scenario's niet wezenlijk anders: niet positief maar ook niet negatief.