Henk van Zonneveld, voorzitter van de orgelcommissie, vertelt over de restauratie van het grootste orgel van Hilversum.
Henk van Zonneveld, voorzitter van de orgelcommissie, vertelt over de restauratie van het grootste orgel van Hilversum. Foto: Bastiaan Miché

'Nu kunnen we zeggen dat de Vituskerk echt klaar is'

Het duurt net geen jaar maar dan heb je er wel een compleet nieuw orgel voor terug. Het Sint Vitusorgel klinkt weer als vanouds.

HILVERSUM Het is niet langer meer behelpen voor de organist. De tijd van vooraf snel wat kleine reparaties uitvoeren aan het orgel in de Sint Vituskerk aan de Emmastraat, of sommige toetsen maar helemaal omzeilen is voorbij. Na intensieve herstelwerkzaamheden is het grootste orgel van Hilversum weer helemaal als nieuw.

Henk van Zonneveld, voorzitter van de orgelcommissie, toont het orgel. Tien maanden lang is het binnenwerk van het instrument onder handen genomen door orgelmaker Elbertse uit Soest. In die periode is het Sint Vitusorgel helemaal gedemonteerd. Tientallen losse grote en kleine onderdelen en zo'n 1.700 pijpen zijn meegenomen naar het atelier.

Na ruim vijftig jaar intensief gebruik was het binnenwerk vervuild en de vele bewegende onderdelen versleten. De orgelkas is van binnen en buiten schoongemaakt. De klavieren en alle verbindingen tussen de toetsen, registerknoppen en de orgelpijpen zijn gereviseerd. De windladen zijn weer helemaal luchtdicht. Iedere luchtpijp is schoongemaakt en gerepareerd. Bij het terugplaatsten is de klank van elke pijp gecontroleerd en als het nodig was verbeterd. Naast de mechaniek is ook de verlichting bij de klavieren gemoderniseerd en de toegang tot de kerk achter de vleugel is van een nieuwe entree voorzien in de stijl van het orgelmeubel.

Of het orgel nu anders klinkt na deze monsterreparatieklus die zo'n 160.000 euro heeft gekost, weet Van Zonneveld nog niet op het moment dat wij hem spreken in de kerk. Zaterdag heeft hij voor het eerst geoefend. Snel drukt hij op een paar toetsen en komt tot de conclusie dat het allemaal veel soepeler gaat. Meteen valt zijn oog op het pedaal. Die is niet langer grauw, maar heeft nu een mooie witten houten 'look'. "Daar kun je nu van eten", zegt hij met een lach.
Het instrument bestaat uit twee orgels. Een deel van het pijpwerk van het oude orgel uit 1859 van bouwer Matthias van den Brink, dat vroeger in de toren boven de ingang stond, is gebruikt in de nieuwe versie van 1969. Na de restauratie moet het instrument weer klinken zoals vroeger. Met het opknappen van het orgel is het restauratieproject helemaal klaar. "Nu kunnen we zeggen dat de Vitus echt klaar is", aldus Van Zonneveld.
Wie benieuwd is of het orgel weer als vanouds klinkt, heeft vanaf 3 augustus zes vrijdagen achtereen de tijd om dat te horen. Tot en met vrijdag 7 september is er wekelijks een concert. Henk van Zonneveld trapt deze reeks zelf af. Deze concerten zijn gratis bij te wonen en beginnen om 19.30 uur.

Het Sint Vitusorgel helemaal in beeld.