Betekenisvolle relaties leren aangaan en het samenleven versterken
Hoe voorkom je ernstige eenzaamheid? Ook in Hilversum zijn de cijfers schrijnend. Ontmoeting organiseren is de beste remedie volgens de vicepremier.
HILVERSUM Eenzaamheid is moeilijk te doorbreken. Volgens minister Hugo de Jonge gaat het om versterking van het samenleven. Mensen moeten (weer) leren om betekenisvolle relaties met elkaar aan te gaan in deze maatschappij waar iedereen langs en om elkaar heen raast. Dat zei hij maandag tijdens de door CDA Hilversum georganiseerde thema-avond 'Samen tegen eenzaamheid'.
Te pas en te onpas duiken verhalen op van eenzame mensen of van mensen die niet gemist worden. Toen De Jonge namens het CDA wethouder was in Rotterdam opende zo'n geval zijn ogen. Mevrouw De Bruin lag tien jaar lang dood in haar woning. Niemand was het opgevallen. Een decennium lang was zij niet gemist. Dat was in 2013 voor de politicus de aanleiding om onderzoek te laten doen. Hoe kunnen dit soort situaties voorkomen worden en hoe vaak komt dit nu voor? En hoe is het gesteld met de eenzaamheidscijfers? Daaruit bleek dat de helft van de oude Rotterdammers zich eenzaam voelt. "Dan doe je iets toch niet goed", aldus de huidige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
In Hilversum zijn de cijfers eveneens schrijnend, zo leidde fractiemedewerker Jacobine van Dijk de bijeenkomst in. Uit onderzoek blijkt dat 41 procent van de Hilversummers weleens eenzaam is en in 8% van de gevallen gaat het om ernstige eenzaamheid. Dit is een toename in vergelijking met eerdere onderzoeken. Vooraf stelde Van Dijk dat het één op de twaalf Hilversummers betreft uit alle leeftijdscategorieën. De individualisering van de maatschappij speelt hierin een grote rol. Steeds minder is er oog voor een ander. Het dorpsgevoel verdwijnt.
De Jonge wees de vinger naar de samenleving. "Ga nou eens in de spiegel kijken", zei hij. Daarmee bedoelde hij dat de maatschappij niet compleet is als zij niet omkijkt naar eenzame ouderen. Iets dat 'we' nu wel laten gebeuren. Gastspreker Anita Keita (Versa Welzijn-directeur) zei dat het niet gaat om eenzaamheid bestrijden, maar dat dit eigenlijk een gebrek aan gemeenschapskracht is. "Het is belangrijk om individueel van betekenis te kunnen zijn. Veerkrachtig zijn. Maar ook solidair kunnen zijn aan mensen", waren haar woorden. Ben Hammer van de raad van bestuur van HilverZorg, de andere gastspreker, voegde daar dit aan toe: "Eenzaamheid is geen vraagstuk voor professionals; het is een vraag voor de samenleving."
Maar hoe pak je dit probleem goed bij de hoorns? Het is immers iets compleet anders dan verkeerdgestalde fietsen in het centrum. Doel van de goedbezochte themabijeenkomst van het CDA was om te inspireren en meteen het startsein te geven aan een structurele oplossing om eenzaamheid tegen te gaan. En daarmee op weg naar een dorp met gemeenschapszin, waar het welzijn van inwoners vooropstaat.
Eerlijkheidshalve gaf De Jonge aan dat de overheid beperkt is in het bestrijden van eenzaamheid. Dat houdt niet in dat de handdoek maar klakkeloos de ring in moet. Voor hem is het sleutelwoord 'ontmoeting'. "Ontmoeten over de generaties heen en daadwerkelijk geïnteresseerd zijn, dat moeten we organiseren, want op een naturelle manier ontmoeten we elkaar amper nog", sprak hij. Lokaal een coalitie smeden. Vertegenwoordigers van kerken, maatschappelijke instellingen en bedrijven kunnen daarin plaatsnemen. "Pak het signaleren serieus op", luidde de oproep. "Zorg voor structureel bezoek van 75-plussers door vrijwilligers. Zorg voor veel activiteiten."
Versterken van het samenleven en zinvolle relaties leren aangaan, was het belangrijkste devies van de CDA-bewindsman. Naast eenzaamheid voorkomen is er nog veel meer werk aan de winkel, zo realiseert De Jonge zich. Bij het langer thuis blijven wonen moet er eveneens een schepje bovenop. Dat geldt ook voor de mantelzorgondersteuning. Samen met Hammer concludeerde de minister dat nieuwe woonvormen voor ouderen hard nodig zijn, zeker omdat het aantal 75-plussers het komende decennium fors gaat toenemen.
Maatschappij is niet compleet als je niet omkijkt naar ouderen
