Ombudsteam PvdA ziet steeds meer complexere hulpvragen in zorg
De noodklok is duidelijk hoorbaar, zo zegt het ombudsteam van de PvdA. De problemen bij inwoners binnen het sociaal domein nemen toe qua aantallen en ook qua grootte.
HILVERSUM De problemen voor inwoners binnen het sociaal domein stapelen zich op en worden steeds complexer. De tijd van een simpele hulpvraag vervaagt. Tevens moeten de zorginstanties loskomen van de gemeente, zodat zij echt onafhankelijk aan de slag kunnen. Daarom luidt het ombudsteam van de PvdA Hilversum nu de noodklok.
De zorg dichter bij de mensen brengen door de taken bij de gemeente te leggen is volgens Nelleke Degenhart, die samen met Robert Fiolet en Wim Hofman het ombudsteam vormt, gewoon een ordinaire bezuinigingsmaatregel. "Dat merk je ook", luidt haar bevestiging. Steeds vaker krijgt het team te maken met complexere problematiek binnen het sociaal domein.
Waar zij in het begin, de decentralisatie is vanaf 2015, Hilversummers moesten helpen met belastingzaken of een pad in de jungle aan regelingen moesten banen voor mensen met schulden, ziet het team nu een duidelijke verschuiving. De zaken worden ingewikkelder, zoals inwoners die hun baan kwijtraken, daardoor psychische klachten krijgen, schulden maken en uiteindelijk hun huis uit worden gezet. Personen zonder postadres kunnen geen uitkering krijgen en dat zorgt voor nog meer ellende. "Het is een tendens bij het Sociaal Plein om nee te verkopen aan mensen die een postadres nodig hebben", constateert het ombudslid.
"Wij houden ons met zaken bezig die je niet in de krant leest", legt Degenhart uit. "Je moet ons zien als het oliemannetje. We trekken onder meer op met Versa Welzijn, MEE en het Sociaal Plein en we zijn absoluut niet politiek. We zijn dan zo'n zeven jaar geleden ontstaan uit een politieke beweging, maar dat is niet aan de orde. We helpen iedereen met een vraag. Maar eigenlijk zouden wij niet nodig moeten zijn. Ik vind het beschamend dat wij dit in Hilversum nodig hebben", is haar toevoeging.
Er is genoeg werk aan de winkel. Hilversummers lopen steeds vaker vast en de problemen worden groter en ingewikkelder. Daarnaast neemt het aantal hulpvragen toe. Vorig jaar had het ombudsteam bijna tweehonderd zaken (197). Naast wijkcentrum St. Joseph aan de Minckelersstraat en de Kleine Lelie aan de Hilvertsweg is het trio gevraagd om ook in wijkcentrum De Geus aan de Geuzenweg spreekuur te houden.
"De toename van problemen heeft echt te maken met de decentralisatie. Dat is een trend in heel Nederland, dus het is niet iets typisch Hilversums, al gaat het in andere steden zoals Almere en Utrecht beter. Daar werken ze met wijkteams en dat werkt heel goed", geeft Degenhart aan, die als raadslid zich uitsprak als voorstander van de wijkaanpak.
Daar komt volgens haar bij dat de kosten vooral in personen zijn gaan zitten en niet in de zorg. Het geld is niet efficiënt ingezet. Dat gaat eveneens op voor het Sociaal Plein. Degenhart, zelf professional in het sociaal domein, ziet dat er gekwalificeerd personeel is in het pand aan de Wilhelminastraat, alleen is de werkwijze niet juist. Wat haar betreft moet de organisatie eens goed tegen het licht gehouden worden.
'Beschamend dat wij dit nodig hebben in Hilversum'
In haar ogen geldt dat ook voor de relatie van Versa Welzijn en MEE en de gemeente. Deze hulpinstanties durven volgens Degenhart niet kritisch te zijn naar het Sociaal Plein omdat zij voor hun werkzaamheden afhankelijk zijn van de subsidie van de gemeente. "Dan wordt het toch een beetje de slager die zijn eigen vlees keurt", zegt zij. "Er moet een harde knip komen voor alle welzijnsinstanties. Zij moeten zonder last of ruggespraak kunnen handelen en niet als semi-overheid te werk gaan. Zij moeten werken op basis van hun professionaliteit."
Overigens hoeft de oplossing lang niet altijd lang en complex te zijn. Zo meldt Degenhart dat het Sociaal Plein bijvoorbeeld echt wat moet doen aan de leesbaarheid van de brieven. Het taalgebruik is voor veel mensen niet te volgen. Bij het team zijn 23 gevallen bekend waarin dit tot ernstige situaties heeft geleid. "Mensen in problemen openden die brieven niet meer, omdat ze er niets van snapten. Ik moet zeggen dat ik brieven soms zelf drie keer moet lezen om te begrijpen wat er staat en ik wérk in het sociaal domein. Uiteindelijk heeft dat bij deze mensen geleid tot schulden. Vervolgens schakelt de gemeente een incassobureau in waardoor de schulden alleen maar groter worden. Dat kan én moet echt simpeler", is een voorbeeld. Degenhart hoopt op korte lijntjes en een goede samenwerking met zorgwethouder Karin Walters, die de portefeuille sinds november beheert na het vertrek van Angelika Pelsink.
Naast de drie locaties waar het ombudsteam spreekuur houdt, zijn de vrijwilligers bereikbaar via ombudsteam@pvdahilversum.nl. Telefonisch zijn zij bereikbaar op 06-86134148. Hier kunnen nieuwe vrijwilligers, meer hulp is gewenst, zich eveneens melden.