'Zonnestraal op Werelderfgoedlijst van Unesco was kers op de taart geweest'
Zonnestraal wordt niet voorgedragen voor de Werelderfgoedlijst van Unesco. Wethouder Jan kastje baalt, maar benadrukt dat de restauratie wordt voltooid.
HILVERSUM Het zou de kers op de taart zijn geweest, zegt monumentenwethouder Kastje (GroenLinks) een paar dagen nadat hij het voor Hilversum teleurstellende nieuws heeft medegedeeld. Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ingrid van Engelshoven heeft namelijk het negatieve advies van de Expertgroep beoordeling werelderfgoednominaties 2018 overgenomen. Echter, aldus Kastje, het doel om de iconische status van het complex te verzilveren, blijft.
"Sanatorium Zonnestraal is sinds de bouwtijd een internationaal hoog gewaardeerd en iconisch monument", aldus de minister. "Het Werelderfgoedcomité van Unesco stelt echter strenge eisen aan de opname op de Werelderfgoedlijst. Het erfgoed dient van uitzonderlijke universele waarde te zijn. De expertgroep geeft aan dat het monument Zonnestraal niet voldoet aan deze kwalificatie."
Wel vindt ook de minister dat Zonnestraal een internationaal icoon is en blijft. "Het vertelt het bijzondere verhaal over zorg en re-integratie, crowdfunding en solidariteit en over architectuur en restauratie van het Nieuwe Bouwen", schrijft zij in een brief aan Kastje. "Zonnestraal geldt als pionier op zowel het vlak van architectuur en zorg als restauratie. In de afgelopen dertig jaar is een groot deel van de gebouwen en het landschap onder begeleiding van een team van erfgoedprofessionals en architecten zorgvuldig en met grote inzet gerestaureerd en herbestemd. Dankzij het uitgebreide onderzoek dat u verrichtte voor de nominatie zijn er ook nieuwe inzichten en kennis verkregen over de sociale betekenis van Zonnestraal, ook voor de medische wetenschap."
Al sinds 2010 was de gemeente druk doende met een nominatiedossier ter voorbereiding op de voordracht van Zonnestraal door de rijksoverheid voor de Unesco Werelderfgoedlijst. Dat feest valt nu dus in het water. Toch weigert Kastje, die afgelopen zomer nog een speurtocht voor kinderen op het terrein opende, te geloven dat al dit werk voor niks is geweest. Het gehele proces heeft namelijk veel kennis en aandacht voor Zonnestraal opgeleverd, schrijft hij aan de gemeenteraad. "De vele betekenissen van Zonnestraal, op sociaal gebied en op het gebied van zorg, architectuur en bouwtechniek, zijn duidelijk voor het voetlicht gekomen en uitgedragen. Daarom is Zonnestraal nu nóg bekender en hooggewaardeerd in al die sectoren. De actualiteitswaarde van Zonnestraal als genezende omgeving en de zorg voor de zieke medemens met het oog op re-integratie is hoog."
En dus blijft Zonnestraal prioriteit, vervolgt de wethouder. Doel blijft het voltooien van de restauratie, een passend gebruik realiseren en het uitdragen van de waarden en het verhaal van Zonnestraal. De samenwerking tussen de verschillende overheden in dit proces blijft in financiële zin van kracht, waardoor de aanpak en benadering zoals die al jarenlang is ingevuld, ongewijzigd blijft. Kastje: "Daaronder vallen de restauratie van het Dresselhuyspaviljoen, de inrichting van museumkamers en het uitbouwen van de economische en toeristische betekenis voor Hilversum."
Voor de komende tijd werken de betrokken partijen een vervolgprogramma uit om de effecten van de kennis van en de interesse voor Zonnestraal structureel te borgen en uit te bouwen, aldus Kastje. De opgedane kennis en aandacht voor Zonnestraal is nu op een niveau waarmee de economische en toeristische betekenis en bekendheid van Hilversum als geheel kan toenemen. "Er is tevens ingezet op het ontwikkelen van een bezoekerscentrum met museumkamers op Zonnestraal waardoor het een startpunt kan worden voor bezoekers, het Geopark en de verbinding met de Utrechtse Heuvelrug. Het doel van een deel van het budget, het maken van het nominatiedossier, vervalt. De doelstellingen van de rest van het budget, het verzilveren van de iconische status, blijven overeind."
