Twee falende bovenleidingschakelaars
De oorzaak blijkt een systeemfout bij ProRail te zijn. Hierdoor dachten alle partijen dat de spanning van het transformatorgebouw en de leidingen af was.
HILVERSUM Terwijl zij het onderstation verlaten, horen zij achter zich een aantal explosies. Sommige brandweerlieden ontkomen net aan elektrocutie. Het heeft zaterdag 14 juli bij de brand in het transformatorhuis aan de Oude Amersfoortseweg maar een haar gescheeld. Iedereen was in de veronderstelling dat de hoogspanning er vanaf was, maar twee haperende schakelaars blijken nu de boosdoener.
Hoe kon het dat de brandweereenheden in deze gevaarlijk situatie terecht zijn gekomen? Die vraag staat centraal in het evaluatieverslag met de toepasselijke naam 'Met de schrik vrij'. Hierin is de zeer grote brand en GRIP 2 grondig onderzocht. "Dit incident heeft bij de eenheden grote impact gehad, omdat dit tot ernstig letsel had kunnen leiden", meldt burgemeester Pieter Broertjes, tevens voorzitter van de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek, al in een brief drie dagen na de heftige gebeurtenis.
Het begint allemaal met een storing in het onderstation van ProRail. Vanaf 8.18 uur zijn monteurs in het pand bezig om deze storing te verhelpen. Twaalf minuten later ontstaat er brand bij een test van de kabelbeveiliging. De eerste melding komt binnen om 8.38 uur. Een bewoner van de Diamantstraat meldt hevige witte rookontwikkeling. Om 8.52 uur komt de brandweer ter plaats. De bevelvoerder spreekt met de monteurs en verzoekt de meldkamer het pand spanningsloos te maken.
Om 9.24 uur krijgen de brandweerlieden de mededeling dat het veilig werken is. Netbeheerder Liander en ProRail hebben contact gehad en de spanning op afstand van het pand en de bovenleiding af is. Zes minuten later, na overleg tussen de bevelvoerder en een van de door ProRail ingehuurde monteurs begint het korps met blussen. Tijdens het blussen ontstaan vlambogen: er staat nog steeds hoogspanning op het onderstation. Terwijl de brandweer het pand ontvlucht ontstaan er explosies en zeggen sommigen elektrocutie net te zijn ontlopen. De brand neemt toe.
Direct hierna herbevestigt ProRail dat alle ingaande hoogspanning op afstand is afgeschakeld. Door het incident schaalt de operationeel leidinggevende op naar zeer grote brand en GRIP 1. Even na 10.00 uur wordt dit zelfs GRIP 2. Ondertussen ontdekken de storingsmonteurs dat twee bovenleidingschakelaars niet volledig zijn uitgeschakeld. Zij staan in een 'halve stand': tussen aan en uit. Dat wordt doorgegeven aan het Operationeel Besturingscentrum Infra van de spoorwegbeheerder, die vervolgens de hele omgeving uitschakelt waardoor treinverkeer niet meer mogelijk is. Pas om 13.30 uur is er zekerheid. De spanning is overal van af en kan de brandweer beginnen met blussen. Om 14.23 uur wordt het sein brand meester gegeven.
Uit technisch onderzoek blijkt dat er sprake is geweest van een systeemfout bij ProRail. De schakelaars hebben niet correct gewerkt, waardoor er 1500V spanning op het onderstation is blijven staan. Hierdoor kreeg het OBI een onjuiste melding dat het allemaal afgeschakeld was. Bij één van de schakelaars zit er een fout in het ontwerp. ProRail gaat deze en nog drie andere locaties vernieuwen. Van de andere schakelaar is nog niet duidelijk waarom deze faalde.
Bij één van de schakelaars zit er een fout in het ontwerp