'Hadden de raad moeten informeren, maar dat hebben we niet gedaan'
Ontevreden instanties. Een veeleisende regio en heel veel vragen bij politici. Waarom is de inkoop van belangrijke jeugdzorgzaken nou zo fout verlopen? Daar was een hoorzitting aan gewijd.
HILVERSUM Bijna schouderophalend liet wethouder Karin Walters van Welzijn en Zorg weten dat het college niet 'superbedacht' had de raad te informeren over de keuze om de inkoop van jeugdbescherming en -reclassering bovenregionaal in te gaan kopen. Tot een nieuw contract heeft het niet geleid. Met 32 gemeenten tot consensus komen is een ondoenlijke klus. "Dat is ook de reden dat we eruit gestapt zijn."
"We hadden de raad moeten informeren over dat we bovenregionaal gaan inkopen. Dat hebben we niet gedaan", zei Walters droogjes tijdens de hoorzitting over de mislukte inkoop in de regio Gooi en Vechtstreek. Nadat de wethouder verderop nogmaals herhaald had dat het college niet 'superbedacht had om de raad mee te nemen in dit traject' gaf ze toch iets meer uitleg. "Wij dachten dat bovenregionaal inkopen hetzelfde was als regionaal. Het leek dat het de inkoop betrof voor iets dat doorliep. Het toelatingsdocument leek erg op het vorige. Daarom hebben we geen nieuwe kaders opgehaald bij de raad."
Dat Hilversum en de rest van de Gooise gemeenten besloten hebben om deze inkoop bovenregionaal te regelen - met vier andere regio's in Noord-Holland - was eigenlijk niet echt een keuze. Volgens Walters zijn de regio's onder grote druk gezet door de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het ministerie. "De regio-inkopers voelden die druk: het moet die kant op. We zijn meegegaan in die bijzondere druk", aldus de wethouder.
Tijdens de hoorzitting van de commissie Zorg en Samenleving stonden drie vragen centraal: hoe kan het dat de inkoop mislukt is, waarom is de politiek zo slecht op de hoogte gehouden van wat er speelt en wat moet er nu gebeuren om wel tot een deal te komen met de gecertificeerde instellingen (GI's). In aanwezigheid van meerdere raadsleden uit andere gemeenten uit het Gooi vuurden de Hilversumse commissieleden donderdag hun vragen af op de wethouder. In eerste instantie leidde dat tot een nogal technische en zeer taaie voorstelling. Na twee uur geloofden enkele bezoekende raadsleden het wel - "we lezen het verslag wel" - en keerden huiswaarts.
Dat bleek een te vroege aftocht, want direct daarna was het woord aan de vertegenwoordigers van de GI's. De directrices van de William Schrikker Groep (Attiya Gamri) en De Jeugd- en Gezinsbeschermers (Marjan Adema) - van het Leger des Heils was er niemand - gaven duidelijk aan waarom zij vorig jaar besloten hebben zich niet in te schrijven voor de nieuwe ronde die per 1 januari 2019 in zou hebben moeten gaan. Uit hun beantwoording bleek duidelijk dat de regio's en met name de Gooi en Vechtstreek voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten. Volgens de William Schrikker Groep wil deze regio 6 tot 7 procent minder betalen dan elders, terwijl tegelijkertijd van hen gevraagd wordt om meer te gaan doen. Daar komt ook nog eens een hele stevige administratieve druk bij kijken. Het gewenste 'tijdschrijven' is een tijdrovende klus. Al met al is het op deze manier lastig om kwaliteit te bieden aan de jongeren die zij moeten helpen.
Het is nu niet zo in deze regio dat de GI's niet meer aan het werk zijn. De circa zestig Gooise jongeren die met jeugdreclassering te maken hebben en de 425 kinderen in de jeugdbescherming krijgen gewoon hulp en begeleiding omdat het lopende contract verlengd is. Tot verrassing van de commissie bleek dit eenzijdig te zijn opgelegd. De regio heeft besloten de huidige deal voort te zetten zolang er geen nieuwe is gesloten. Adema en Gamri gaven aan niet blij te zijn met de voortzetting. Ze hebben geprobeerd hieronder uit te komen, maar dat bleek juridisch niet mogelijk.
'We zijn meegegaan in die druk van de VNG en het ministerie'
Uiteindelijk heeft het niet inschrijven voor de instellingen wel zin gehad. Zij stelden dat dit als een breekijzer heeft gewerkt, want de partijen zitten weer om tafel en bespreken de tarieven en het tijdschrijven. Wat de instellingen het liefst willen is een meerjarig contract. Dat geeft veel meer rust en zekerheid dan om de twee jaar weer plaats te nemen aan de onderhandelingstafel. En wat hen betreft gaan ze een subsidierelatie aan in plaats van een inkoopdeal te sluiten, want dat zorgt juist voor minder regeldruk. Voor de regio is die vorm van meer sturing juist de reden geweest om in 2014 te kiezen voor een inkooprelatie.
Walters wil nu graag met haar collega-wethouders Zorg uit de regio de zaak gaan evalueren en dan terugkomen naar de Hilversumse raad. Dat vindt de VVD een goed idee, in tegenstelling tot de SP. De redenatie van de socialisten is om een wethouder met Hilversumse munitie naar de regio te sturen in plaats van een wethouder afschieten die bewapend terugkeert naar de raadzaal. In ieder geval is duidelijk dat de Hilversumse partijen meer betrokken willen worden bij dit soort processen, zodat zij hun controlerende taak beter kunnen uitvoeren dan nu het geval is geweest.