Willemijn en Quirine Olland: 'Het is een verhaal dat altijd al een onderwerp was binnen de familie.'
Willemijn en Quirine Olland: 'Het is een verhaal dat altijd al een onderwerp was binnen de familie.' Foto: Bastiaan Miché

Profielwerkstuk wordt documentaire over opa die de Holocaust overleefde

Wat begon als een 'eenvoudig' profielwerkstuk over de eeuw van hun opa mondde uit in een film die komende zaterdag te zien is in het Filmtheater.

HILVERSUM Waarom op zoek gaan naar een moeilijk verhaal ver weg terwijl er een fantastisch verhaal heel dichtbij is? Met die gedachte begonnen de zussen Willemijn en Quirine Olland uit Hilversum aan hun havo-examenprofielwerkstuk over hun inmiddels 86-jarige opa Bert Woudstra. Hij overleefde als jongetje de Holocaust. Het resultaat is een prachtig 'familieverhaal' en een documentaire.

Het is een verhaal over een Joodse familie in de Tweede Wereldoorlog. Van de 53 familieleden voor de oorlog zijn er in mei 1945 nog 29 over. De in 1933 geboren Bert Woudstra doet in de documentaire zijn verhaal, net als de rest van de huidige familie. "Het is een verhaal dat altijd al een onderwerp was binnen de familie", zegt Willemijn. "En toen we een keer bij onze opa waren, stelde onze tante - die geschiedenisdocent is - voor om ons profielwerkstuk hierover te schrijven. Dat leidde nog wel tot een hele discussie - we moesten als zussen met elkaar samenwerken - maar uiteindelijk hebben we nu wel een heel gaaf iets gemaakt voor school én opa."
Al snel besloten de twee scholieren van het Comenius College om alle gesprekken én de bezoekjes aan de verschillende onderduikadressen waar hun opa verbleef - met name in Overijssel - op camera te zetten. Ook ging Willemijn naar het Duitse dorpje Meudt (tussen Bonn en Frankfurt) waar hun familie oorspronkelijk vandaan komt. Net op dat moment werd daar de oorlog herdacht en kwamen mensen uit allerlei landen weer bijeen. "Dan merk je wel dat dit veel groter is dan alleen je familie. In dit dorpje is bijvoorbeeld ook tijdens de Kristallnacht (1938) de synagoge in brand gestoken."

Het bijzondere aan het hele verhaal is, vinden beide zussen, hoe levendig Woudstra nog over die jaren kan vertellen. Niet voor niets bezoekt hij regelmatig basisscholen om zijn verhaal te delen. En dat terwijl hij dit in de jaren na de oorlog helemaal niet deed. Pas toen hij kinderen kreeg, kwamen ook die verhalen. En dat had zeker invloed, concluderen de zussen na het maken van de documentaire. "Op zijn kinderen natuurlijk; vooral zijn oudste zoon had het er tijdens onze gesprekken moeilijk mee. Maar ook onze opa is toen hij ongeveer 40 jaar was een tijdje depressief geweest."
Veel van die familieleden, hun kinderen en natuurlijk Woudstra zelf komen zaterdag naar het Filmtheater aan de Herenstraat om de documentaire te bekijken. Niemand heeft de film nog gezien, zeggen de zussen. Sterker nog, zij zijn nog druk doende met de laatste 'monteerloodjes'. "We hadden het er thuis over dat het misschien cool zou zijn om het Filmtheater te bellen", vertelt Willemijn. "Je kunt het in ieder geval altijd proberen. En het Filmtheater vond het een hartstikke mooi project. Maar voor ons is het heel spannend. Ik heb vannacht gedroomd dat het heel slecht ging en huilend de zaal uit rende. Maar het komt allemaal goed. Onze opa is in ieder geval heel trots. En voor onze familie is het sowieso heel speciaal."

Bert Woudstra in 1940.
Willemijn en Quirine samen met hun opa.