'Altijd geschonden en geschandvlekt door die gruwelijke misdaad'
Verdriet overheerst tijdens de herdenking van MH17-ramp in het Dudokpark. Maar er is ook boosheid over de rol die Rusland speelt in het strafrechtelijk onderzoek.
Vervolg van de voorpagina
Hij is er speciaal voor vanuit New York, waar Thomas Schansman tegenwoordig woont, naar Hilversum gekomen. "Prachtig hoe Hilversum dit vormgeeft, prachtig ook om terug te zijn. Helaas is de aanleiding wel klote. Maar dit is hartverscheurend."
Schansman is de vader van Quinn Schansman, de destijds 18-jarige Hilversummer was 1 van de 298 slachtoffers van vlucht MH17. Ook zijn naam staat vermeld op het monument met vijftien zonnebloemen in het Dudokpark. Vader Schansman heeft er zojuist - woensdag rond 9.50 uur - een zonnebloem neergelegd. Net als dat andere nabestaanden en aanwezigen een zonnebloem neerleggen. Ondertussen ziet hij familie en vrienden. Tot die laatste categorie behoren inmiddels ook nabestaanden van andere Hilversumse slachtoffers. Mensen die hij voor de ramp nog nooit had gezien, maar waarmee inmiddels goede vriendschappen zijn ontstaan. "Een dag als deze brengt ons bij elkaar."
Maar ondertussen is er ook de boosheid, aldus Schansman, voor het feit dat 'Rusland niet zijn verantwoordelijkheid neemt'. "Zolang dat niet het geval is, zal iedere dag een sombere dag zijn. En dan gaat het niet om mij of mijn zoon maar om de internationale rechtsorde. Op die manier leren we niks."
Schansman verwijst met die laatste woorden naar de toespraak van Jules Dresmé van enkele minuten daarvoor. Daarin uit de pastoor zijn afschuw over het leed dat mensen elkaar kunnen aandoen. "Wat is tijd?", vraagt Dresmé zich af. "Vijf jaar ramp. Vijf jaar nabestaan en voortbestaan. Vijf jaar leegte en herinnering. Vijf jaar. Een lustrum. Herdenk je dat of vier je dat? Dat gruwelijke feit. Het neergeschoten worden van de MH17. Zoveel levens verloren. Het einde van een tijd. Tijd die nooit meer zou worden als daarvoor. Geen dag meer hetzelfde. Altijd geschonden en geschandvlekt door die gruwelijke misdaad. Hoe afschuwelijk wat mensen anderen aandoen. Leren we niets?"
Ook de pastoor voelt nog altijd de schok van die 'ijzingwekkend hitte van die zeventiende juli'. "Dat intense verdriet op de eerste plaats bij de ouders, grootouders, familieleden en vrienden van die 298. Van die 196. Van die 15 hier zo dicht bij. Uw kinderen en kleinkinderen. Uw neven en nichten. Uw intens geliefden. En onze Nederlanders. Onze Hilversummers. Het leven dat stilstond. De levens die eindigden. Die tijd die niet meer is. Die intensiteit van pijn en verdriet die altijd blijft."
Ook Broertjes voelt nog 'elke dag' de pijn en het verdriet van die ramp waarbij het soms lijkt alsof het gisteren was. Maar daarnaast is er ook de boosheid en het ongeduld, zegt hij in zijn toespraak. "De hoofdverdachten hebben eindelijk een naam en een gezicht: drie Russen en een Oekraïner. Dankzij goed speurwerk van het Joint Investigation Team. Maar we weten niet of ze ooit zullen meewerken aan het onderzoek. Er zullen, zoals het nu staat, geen verdachten worden uitgeleverd. En dat doet pijn. Hopelijk begint begin volgend jaar het proces en een veroordeling."
Die veroordeling is een must, aldus Broertjes. "Het is een lange mars naar de waarheidsvinding en uiteindelijke gerechtigheid. Dat is noodzakelijk voor de nabestaanden. Pas dan kunnen zij het verdriet een plaats geven en rust vinden om het noodlot te aanvaarden. Hoe moeilijk ook."
Mevrouw Riet Martens, (schoon)moeder van de overleden John Allen (44) en Sandra Allen - Martens (44) en oma van Christopher Allen (16), Julian Allen (14) en Ian Allen (8), is samen met haar man Stan vanuit Dordrecht gekomen om als nabestaande iets te zeggen. Die toespraak is mooi. Ontroerend. Mevrouw Martens vertelt hoe haar dochter met haar man naar Hilversum verhuisde, zich thuis voelde en genoot van haar werk als leerkracht.
Na afloop van de herdenking spreken meneer en mevrouw Martens met andere nabestaanden. En nog altijd is er dat verdriet en ook weer die boosheid. "Dat we dit op onze oude dag nog mee moeten maken", vertelt Stan Martens. "We houden elkaar overeind, maar dit verdriet gaat nooit over."
