'We zitten vast in bureaucratie door onredelijke eisen gemeente'
Niet voor het eerst een noodkreet van een projectontwikkelaar die totaal vastloopt in Hilversum. Bij Van de Wetering Enterprise zijn ze de 'structurele tegenwerking' vanuit het raadhuis meer dan zat. Hoe ze de Mussenstraat 55 dan wel kunnen gaan ontwikkelen is voor hen een groot raadsel. Plannen maken op basis van de huidige regels werkt niet, want er verschijnen naar hun beleving steeds nieuwe obstakels op de herontwikkelingsweg.
HILVERSUM Meer dan 'onbehoorlijk bestuur' kunnen ze er bij Van de Wetering Enterprise niet van maken. Bij de gewenste herontwikkeling van hun pand Mussenstraat 55 lopen ze compleet vast in het raadhuis, ondanks dat hun idee voldoet aan gemeentelijk beleid. Het proces duurt al jaren en dat komt voornamelijk doordat de gemeente steeds met nieuwe eisen en obstakels op de proppen komt voor de plannen van de oude Brandsma Metaalbewerkingsfabriek. "Het houdt een keer op. Er is een grens", meldt de ontwikkelaar.
Voorbeelden hebben Raoul van de Wetering en Jesper van den Heuvel te over van de door hen ervaren gemeentelijke tegenwerking. De meest recente is de verdeling van werken en wonen in hun plannen. De verhouding is altijd zo'n fifty-fifty geweest. Afgelopen december kreeg de in Hilversum gevestigde ontwikkelaar te horen dat de verdeling tussen werken en wonen 70-30 moet zijn. "Deze ratio's zijn echter uit de lucht gegrepen. Je vindt ze in geen enkel gemeentelijk beleid terug", stelt Van de Wetering.
Voor de zoveelste keer in nog geen vier jaar tijd zou dit betekenen dat zij terug naar de tekentafel moeten. Het geduld en het begrip zijn op. Het gevoel overheerst dat de gemeente barrières op blijft werpen. Voor de heren van Van de Wetering is het gokken of het onwil of onkunde is. "De gemeente moet faciliteren en niet traineren", is de duidelijke stelling van Van de Wetering. "Als de gemeente haar prioriteit legt op andere projecten is dat haar goed recht, maar als wij een plan indienen dat conform geldend gemeentelijk beleid is, verwacht je in ieder geval medewerking. Wij ervaren niets anders dan tegenwerking", luidt zijn boodschap.
Een ondernemer moet kunnen ondernemen. En dat gebeurt op basis van de vastgelegde regels. Met onder meer de toen aanwezige bestemming, de Structuurvisie 2030 en het coalitieakkoord is het plan voor de Mussenstraat 55 geschreven. Na toetsing en eventuele wijzigingen zou de ontwikkelaar moeten kunnen starten en moet de gemeente het project loslaten. Maar dat gebeurt dus niet, aldus de ontwikkelaars. Ze zitten vast in de bureaucratie door 'onredelijke eisen' en telkens komen er aanvullende eisen. "Ons plan tikt elk boxje aan, waarbij het aantal werkplekken van oorspronkelijk dertien naar zo'n vijftig gaat, er duurzame en betaalbare woningen gerealiseerd worden, vervuiling opgeruimd gaat worden en dit alles in een passend architectonisch sausje. Leg mij dan maar uit waar de schoen wringt", aldus Van de Wetering. Daarbij wijst hij naar het sleutelgebied van de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Hilversum wil werk maken van 10.000 nieuwe woningen voor 2040, en dan voornamelijk langs het spoor. Daarmee moet de gemeente aantrekkelijk blijven. Waarom dan ook niet een deel van die woningopgave realiseren aan de Mussenstraat, is de vraag van de ontwikkelaar.
Vanaf augustus 2016 is de Mussenstraat 55 het eigendom van Van de Wetering Enterprise. Voordat de ontwikkelaar het bedrijf koopt, is eerst het huiswerk grondig gedaan. Wat mag er volgens het huidige bestemmingsplan uit 2013? Uit de informatie die is opgehaald bij de gemeente blijkt dat de bedrijfsbestemming tevens geschikt is voor wonen. Daar zijn ze op de Pelikaanstraat mee aan de slag gegaan. Kernwoorden van het plan zijn 'creatieve bedrijvigheid', 'werk-woonfuncties', 'groen', 'duurzaam' en 'kwaliteit'. Architect Maarten Marijnusse, die eerder al de Hilversumse architectuurprijs won voor zijn ontwerp van het horecapaviljoen aan de Oude Haven, heeft het plan gemaakt voor de Mussenstraat 55, dat momenteel bekend staat als Fabrique Ludique.
Leidraad van het ontwerp is de Structuurvisie 2030, die in 2013 is opgesteld. Volgens Van de Wetering zegt de gemeente dat deze visie verouderd en te vaag is, waardoor zij voor dit gebied geen gebiedsagenda/visie wil opstellen. Eind 2016 blijkt de woonbestemming ineens te ontbreken. Die blijkt er met een veegbestemmingsplan vanaf te zijn gehaald. Volgens Van de Wetering was de aanvraag toen al in behandeling en was Van de Wetering hier niet van op de hoogte gesteld. Vervolgens heeft planvorming ruim anderhalf jaar platgelegen, omdat alles in de Spoorzone 'on hold' is gezet. Aan het einde van de rit bleken Werf35 en de Mussenstraat 55 helemaal niet tot dit gebied te horen. Het ingediende plan uit eind 2017 werd pas in 2019 behandeld en bevat volgens de indieners nu fouten in de parkeerbalans.
In de oude fabriekshal wil Van de Wetering creatieve bedrijvigheid op de begane grond en op de verdieping middeldure huurwoningen realiseren. In het oorspronkelijk plan waren werk-woonloften ingetekend, maar deze invulling voldeed niet aan de wensen van de gemeente. Aan de voorzijde van de fabriekshal moet een lunchroom komen waar bezoekers kunnen werken, ontbijten, lunchen en borrelen. Boven de lunchroom wil Van de Wetering haar eigen kantoor vestigen.
Na gemaakte afspraken met de provincie Noord-Holland en Bodem Beheer 't Gooi heeft de ondernemer besloten om het oudste deel van het Brandsma-kantoor te slopen om zo de ernstige bodemvervuiling op te ruimen. Hierdoor kan nieuwbouw met een industriële uitstraling gerealiseerd worden die past bij het gebied. Op de begane grond is ruimte voor zelfstandige creatieve werkplekken voor beginnende ondernemers en op de eerste verdieping moeten woningen verrijzen. De gezamenlijke groene binnentuin is de verbindende factor tussen de fabriekshal en de nieuwbouw. De binnentuin moet overdag een informele ontmoetingsplek zijn. Parkeren gebeurt in de parkeerkelder. Daar is eveneens ruimte voor fietsenstallingen.
De gemeente moet faciliteren en niet traineren
Inmiddels zijn er meer beren op de weg, zoals de verkregen status van gemeentelijk monument. Dat is gebeurd na de aankoop van het pand en tijdens planvorming, terwijl het plan voor 95 procent af was. De monumentale aanstelling heeft twee jaar geduurd en nu komt de opdracht dat Van de Wetering op eigen kosten een bouwhistorisch onderzoek moet doen. "Wat hebben ze dan twee jaar lang bij Monumenten gedaan?", is de wedervraag.
Ze willen aan de slag met het pand en eigenlijk met hele gebied van de Mussenstraat. Dat geldt ook voor de buren van Werf35 (zie ook kader). Daarom roept Van de Wetering de mensen in het raadhuis op om ondernemers te laten ondernemen. "Als de gemeente geen visie heeft en geen prioriteit geeft aan dit gebied, laat ondernemers dan vrij om op dit gebied iets te realiseren", zegt hij klip-en-klaar. De Mussenstraat heeft al veel te bieden. De intentie is om dit te versterken. "Dit gebied heeft zo veel potentie. Er zitten al fantastische bedrijven, zoals Chef aan de Werf, Vlaar, De Stookplaats en de ROTOR-fabriek. Hier wil je op inhaken en dit maximaliseren om er een fijn werk en woonklimaat te creëren waar overdag gewerkt wordt en 's avonds geleefd in een gebied met een eigen industriële feel. Dit is essentieel voor het creëren van een hotspot", luidt zijn verklaring.
De handen zitten verstrengeld in het haar bij de ontwikkelaar. Het voelt als een gebed zonder end. "Je koopt een pand. Je durft te investeren in Hilversum en je krijgt dit gelazer", aldus Van de Wetering. "Dit terwijl wij willen investeren in een gebied waar al prachtige bedrijvigheid aanwezig is, maar waar ook nog enorm veel potentie is om te groeien qua werkgelegenheid en wonen. Onze doelen zijn hetzelfde: Hilversum mooier maken. Maar waarvandaan de tegenwerking komt? Ik heb daadwerkelijk geen idee", zegt de ontwikkelaar tot slot.
De gemeente is gevraagd om een uitgebreide reactie te geven op de lezing van Van de Wetering. Volgende week donderdag zitten de twee partijen - wethouder Floris Voorink van Ruimtelijke Ordening en Van de Wetering - met elkaar om de tafel in het raadhuis. Met het oog op dit onderhoud wil de gemeente nog niet reageren in de krant. "We gaan eerst met de ontwikkelaar een gesprek voeren voordat wij naar buiten communiceren", aldus een gemeentewoordvoerder.
