Bijzonder boek over de bevrijders én de bevrijding van Hilversum in 1945
HILVERSUM Bijna 75 jaar nadat hij als onderdeel van de Polar Bears - verkenners van de Britse 49e Infanterie Divisie - op maandag 7 mei 1945 het bevrijde Hilversum binnenreed, ontving Toon Kramer het eerste exemplaar van het nieuwe boek De Polar Bear Divisie, de bevrijding van Hilversum.
De nu 98-jarige Kramer kreeg het eerste exemplaar overhandigd van de schrijver van het boek, historicus Pieter Hoogenraad. In het 192 pagina's tellende boek wordt duidelijk wie die Polar Bears waren en waar zij hun bijnaam aan dankten. Het verhaal volgt het spoor vanaf de begindagen (al voor de Eerste Wereldoorlog) tot de bevrijding van Hilversum. Tijdens hun opmars in Nederland in 1945 bevrijdden de Polar Bears Roosendaal, Willemstad, Arnhem en Ede. Vervolgens trokken zij Hilversum binnen. Hoogenraad beschrijft hoe die bevrijding plaatsvond en de nasleep ervan.
Hoogenraad schrijft in de inleiding van het boek dat op 6 mei 1945 kolonel-generaal Johannes Blaskowitz vanuit zijn hoofdkwartier in Hilversum naar Wageningen reed om zijn handtekening te zetten onder het document dat de Duitse overgave regelde. Een dag later reden de Polar Bears, een bijnaam die de divisie sinds een verblijf op IJsland had, Hilversum binnen. Al in de vroege ochtend stonden duizenden Hilversummers op het plein voor Grand Hotel Gooiland op hen te wachten.
De mannen van de divisie waren aanvankelijk vrijwilligers uit West Riding, schrijft Hoogenraad, een gebied in het graafschap Yorkshire in Noord-Engeland. "Tijdens de Eerste Wereldoorlog vochten zij bij Ieper in West-Vlaanderen en in talloze andere slagen in Noord-Frankrijk. Toen er in 1918 een einde aan die oorlog kwam, waren 9500 mannen van de divisie gesneuveld."
Het boek gaat na veertig pagina's Eerste Wereldoorlog vooral over de Tweede Wereldoorlog. Aan bod komen vervolgens de begindagen van die oorlog in 1940 - toen de naam Polar Bears ontstond - en vervolgens vooral de jaren '44 en '45. Tot slot is er uitgebreid aandacht voor de bevrijding.
Hoogenraad schrijft: "Net toen sommige Hilversummers de moed al begonnen te verliezen, kwam er rond half twaalf een jeep voorrijden met twee militairen die de BS'ers in Gooiland waarschuwden dat een Engelse officier bij de Soestdijkerstraatweg wachtte. De heren stapten in, reden de Emmastraat af en ontmoetten bij café Het Tolhuis op de hoek van de Soestdijkerstraatweg en de Utrechtseweg majoor Taite. Samen met de Britse officier maakten zij vervolgens in een van de brencarriers van de Polar Bears onder uitzinnig gejuich van de duizendkoppige menigte hun blije intocht. Velen jubelden, sommigen huilden, anderen konden niets anders doen dan zwaaien en wuiven van emotie. Na vijf jaar onderdrukking was Hilversum bevrijd."
Kramer was toen hij het boek ontving zichtbaar onder de indruk. Over de foto op de cover zei hij: "Aan de ene kant was dat heel mooi, maar aan de andere kant was het ook heel hinderlijk dat mensen op de wagens klommen. Levensgevaarlijk."
Het boek De Polar Bear Divisie, de bevrijding van Hilversum is verkrijgbaar bij Boekhandel Voorhoeve voor 19,50 euro.