‘Raad moet scherper zijn in de stukken'

21 april 2021, 09:50

Wees open en transparant en spreek vooraf als gemeente goed uit wat de bedoeling is van de participatie. En wat opgehaald wordt bij de inwoners moet ook daadwerkelijk terug te zien zijn in het beleid. Raadslid Edwin Göbbels is waakzaam. In het verleden zij al vaker de verkeerde verwachtingen gewekt, zo meldt hij in ‘Participarty de podcast- het feest van meedoen’. 

Göbbels is Politicus van het Jaar 2020. Deze prijs is hem toegewezen door zijn politieke collega’s. Zelf zit hij als sinds 2010 in de raad. Vorig jaar stapte hij uit de fractie van D66 en ging als raadslid solo verder met Democraten Hilversum. Op het terrein van ruimtelijke ontwikkeling is hij binnen de raad een van de experts. Scherp, kritisch en kundig. Nu de gemeente binnenkort gaat beginnen met de Omgevingsvisie en het uitgebreide participatieproces is aan hem de vraag - vanuit politiek opzicht - hoe er van dit proces een feestje te maken is?

De kunst is volgens Göbbels dat je een goede afspiegeling van de maatschappij aan het woord laat. Iedereen die zich wil uitspreken over hoe Hilversum er in 2040 uit moet zien, dat is de vraag die wat de Omgevingsvisie betreft voorligt, moet die gelegenheid krijgen en dan ook serieus worden genomen. Hij of zij moet zich gehoord voelen.

Schoolsetting

“Participatie is het vermogen om mee te doen en niet voor spek en bonen. Dat is volgens mij de essentie. Toen ik daarover nadacht, kwam ik uit op een schoolsetting. Er wordt een team gevormd en dan heb je altijd die verdeling: wie doet mee en wie doet niet mee? En dat akelige moment dat er kinderen buiten de boot vallen. Bij participatie is dat vergelijkbaar”, zegt hij in het gesprek. 

Iedereen heeft een gefundeerde mening, wil gehoord worden en dat is hun goed recht.

Inwoners willen steeds vaker hun stem laten horen. Mensen zijn beter opgeleid dan generaties hiervoor, zijn mondiger geworden en wellicht wat minder gezagsgetrouw, aldus de politicus. “Gaandeweg hebben we geleerd van wat voor ons gedacht en gezegd wordt, ben ik het daar wel mee eens? Word ik wel gehoord en wat ik zelf vind? Wat is mijn eigen mening? Op school krijg je geleerd jouw eigen mening te verwoorden. We zijn steeds meer naar het individu gegaan. Nu hebben we krachtige individuen. Iedereen heeft een gefundeerde mening, wil gehoord worden en dat is hun goed recht.” 

(Tekst gaat verder onder de foto)

Foto: Benji van Geene

Daar staat wel tegenover, zo meldt Göbbels, dat de politiek ook recht moet doen aan de gegeven input. Als gemeente vraag je immers om de mening en ideeën van de inwoners. Dat is open, eerlijk, transparant en staat voor een betrouwbare overheid. “Participatie moet inhoud hebben. Echt zin hebben. Want de andere kant van het verhaal is dat je mensen vervreemdt van de politiek. Als ik jouw mening vraag en die geef je en vervolgens denk ik: bye bye, zwaai zwaai, maar ik ga toch iets heel anders doen dan, terwijl ik van tevoren heb gezegd dat jouw mening telt, dan vervreemden mensen. Als ik zeg dat ik iets met jouw mening ga doen dan moet ik dat ook doen.”

Eufemistisch

In Hilversum zijn er genoeg voorbeelden te vinden waar het participatieproces eufemistisch gezegd niet soepel is verlopen. Bewoners, ondernemers of andere betrokkenen voelden zich niet gehoord. En uiteraard moet de raad als het hoogste orgaan van de gemeente alle belangen wikken en wegen. Het algemeen belang staat daarbij voorop. Daar hoort het begrip verwachtingsmanagement bij.

Bij geen duidelijke communicatie vooraf en tijdens het proces bestaat de kans dat inwoners afhaken. ”Waar je het vaak ziet misgaan in de participatie is dat mensen vooraf blij zijn. Van ik word gehoord. Ik kan zeggen wat ik ervan vind. Vervolgens zie je dat er een soort teleurstelling gaat ontstaan. Ongeloof ook. Daarna komt er frustratie omdat het besef er is dat er niets wordt gedaan met mijn input. Dan zie je dat zo’n verwachting gaat van positief naar negatief. Uiteindelijk eindigt het dan met een soort wantrouwen. Van het maakt toch niet uit dus waarom zou ik me daar tegenaan bemoeien?”, is de omschrijving van het proces dat Göbbels al vele malen heeft meegemaakt.

Drie 2013-scenario’s

In de podcast wijst hij naar 2013. Naar zijn zeggen, is dat het jaar waarin de gemeente de inwoners voor het laatst gevraagd heeft naar wat zij met Hilversum willen. Er lagen drie scenario’s voor weet Göbbels nog. Hilversum zo houden als het destijds was met zo ‘n 82.000 tot 84.000 inwoners. Of gaan naar 84.000 tot 86.000 inwoners, geen hoogbouw en geen druk op de natuur. Model drie was meer dan 86.000 inwoners en zette echt in op groei. 

“Dan zie je dat de bewoners kozen voor model twee. Als je daar eens de plannen naast zet, dan zie je gewoon dat op het hooggroeimodel is ingezet”, stelt het raadslid van Democraten Hilversum. “Dus je vraagt aan bewoners wat ze ergens van vinden. Ze spreken zich uit. Dan moet je dat ook serieus nemen. Dat moet ook een plek krijgen in de plannen. Daar werd bijvoorbeeld gevraagd: willen jullie hoogbouw? Het antwoord was nee. Maar de vertaling was nee, tenzij. Dat zijn steeds die dingen die in die nota’s terugkeren. Dat er dan toch een soort deur wordt geopend omdat dat kennelijk toch gewenst is. Dat wil niet zeggen dat dat de wens is die de bewoners hebben uitgesproken.”

Participatie is niet bedoeld om alleen een vinkje te kunnen zetten

Hierin moet de raad ook scherper in zijn, vindt Göbbels. In de stukken moet de vertaling terug te zien zijn van wat er door de maatschappij is aangereikt. Doe je dat niet dan kan Hilversum beter stoppen met participatie. “Dan heeft het geen zin. Als participatie alleen maar is om een vinkje te zetten, maar niet om die informatie echt te vertalen in jouw beleidsvoornemens en beleidsuitvoering dan weet ik niet waar wij mee bezig zijn”, zegt hij stellig. 

Inmiddels heeft de raad het participatietraject vastgesteld. Deze maand moet bekend zijn welk extern bureau het proces gaat begeleiden. Dat komt volgens Göbbels allemaal wel goed. Zorgen heeft hij zeker. Die zitten ‘m vooral in het feit dat Hilversum al bezig is met het opstellen van allerlei deelvisies. Woensdag heeft de commissie de

Mobiliteitsvisie 2040

behandeld, de woonvisie komt er nog aan en er is bijvoorbeeld nog een

Economisch Perspectief

in aantocht.

Voorschotje

“Bewoners gaan nu gevraagd worden wat hun mening is over Hilversum richting 2040 maar op het moment dat ik zeg dat we eigenlijk al een voorschotje hebben genomen van dit gaan we zo doen en dat gaan we doen, dan is de vraag: wat ga ik doen met wat ik ophaal van de bewoners? In hoeverre hebben de inwoners nog de invloed die zij denken te hebben op dat grote geheel?”, is zijn waarschuwing.

Hij benadrukt dat dit geen geringe zorg is. Hoewel alles nu op gang komt, ziet hij nu al dat de juiste volgorde uit het oog wordt verloren. Dat is geen goede en juiste ontwikkeling. Wethouder Gerard Kuipers geeft bijvoorbeeld aan in het Economisch Perspectief dat economie een speerpunt moet zijn, ook als het gaat om de ruimtelijke indeling. Daarmee draait Hilversum de volgorde alweer om. Göbbels wijst naar de nationale omgevingsvisie waarin staat dat je eerst moet kijken naar de leefkwaliteit en de milieuaspecten. De kwantitatieve en kwalitatieve aspecten, waarin de economie zit, is dan pas aan de beurt. “Wat ik zie, is versterkt inzetten op economie en op mobiliteit. Dat allemaal even vastleggen en vervolgens helemaal aan het slot nog eens te kijken wat nu het effect is op geluid en groen. Dat is niet de goede volgorde”, merkt hij op.

Dit is een gedeeltelijk verslag van het gesprek met Edwin Göbbels. Weten wat hij met Yogi Bear heeft, hoe hij zijn pizza het liefst eet en wat hij vindt van geheime

intentieovereenkomsten

 tussen de gemeente en projectontwikkelaars is allemaal te horen in de podcast. Voor het gemak hebben we die hier onder gezet.

Enter Media

·

Participartypodcast Gooi en Eembode 1.3 met raadslid Edwin Göbbels