'Welke zou jij kiezen: de domme of de slimme?'
Is het een nieuw kunstwerk in de openbare ruimte? Op zich niet, al zou de blauwe diamantenregenton daar nog best voor door kunnen gaan ook. Hilversum kent nu een zogeheten slimme regenton. Vanmorgen is dit stukje innovatie, dat tot eind deze zomer te vinden is in De Kwekerij op het Stationsplein, officieel in gebruik genomen.
Anders omgaan met hemelwater. De klimaatverandering noopt ons ertoe. Soms is het regenwater niet weg te krijgen als de neerslag met bakken naar beneden komt en loopt het riool helemaal vol. Daar tegenover staat dat de zomer lange periodes van droogte kent, waarin ‘we’ zuiniger, duurzamer en behoedzamer met het water moeten omgaan. Hier speelt het ‘blauwe diamantje’ voor de Lokaalshop in het creatieve stadsparkje handig op in. De regenton is er op initiatief van het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) gekomen.
Want wat maakt deze ton nou zo slim? Zo is de regenton verbonden met het internet en is hij gekoppeld aan de lokale weersvoorspelling. Op enorme buien of vieze hitte speelt de ton vervolgens in. Het object loopt bijvoorbeeld voortijdig automatisch leeg als de verwachting is dat het gaat regenen. Een normale regenton moet je handmatig legen. Vaak zit deze nog vol van de vorige regenbui op het moment dat het weer gaat hozen. Dankzij de digitale verbinding kan de slimme regenton op afstand worden bediend. In dit geval ook door passanten in De Kwekerij. Zij kunnen via de QR-code of de knop (handmatig) de regenton zelf bedienen. Al met al moet het vooral leiden tot een verminderde kwetsbaarheid voor extreem weer.
Fijnmazig
Kasper Spaan, adviseur Klimaatadaptatie en Ruimtelijke Ontwikkeling voor Waterschap AGV, hoopt dat Hilversummers naar De Kwekerij komen om elkaar daar te ontmoeten. Hij noemt de diamantregenton een ‘soort dorpspomp’; een plek waar de inwoners met elkaar in gesprek gaan over het watermanagement. In heel Nederland staan slechte enkele van deze regentonnen, een ontwerp van Studio Bas Sala. In de ogen van Spaan zijn deze innovatieve tonnen goede oplossingen. Zij zorgen voor microbalans. Waar voorheen de nadruk lag op algemene opvang is het nu steeds urgenter binnen de stedelijke omgeving te kijken naar kleinschalige en fijnmazige oplossingen. Lokale maatregelen is het devies.
‘We kunnen de spons op de stad zo steeds subtieler uitknijpen of juist gevuld houden’
“Regenwater is goed voor de groene biodiverse tuin en een volle regenton bespaart het gebruik van drinkwater in droge zomers”, begint Spaan. “De bufferende sponswerking van de stad is cruciaal om de balans tussen extreme neerslag en langdurige droogte te bewaken. Slimme regentonnen en blauw-groene daken kunnen daar via dynamisch microwatermanagement een belangrijke rol in spelen. We kunnen de spons op de stad zo steeds subtieler uitknijpen of juist gevuld houden”, meldt hij verder nog.
Laagste plek
Scheepers, wethouder Openbare Ruimte, is blij dat Hilversum een van de weinige plaatsen in Nederland is waar zo’n slimme regenton staat. Het is niet voor niks dat deze een plek heeft gekregen in het tijdelijke parkje op het Stationsplein. Dat is immers één van de laagste plekken in Hilversum, waar het hemelwater in één buis terechtkomt. Hoe meer er zelfstandig wordt opgevangen, des te beter dat is en zeker als dat nog eens op een innovatieve wijze gebeurt. Helemaal in Oost, waar de bekende plekken nogal eens blank staan na een forse regenbui, moeten oplossingen komen om droge voeten te houden.
Vorig jaar presenteerde VVD’er Scheepers een watermanagementplan met daarin onder meer concrete ideeën om meer werk te maken van het opvangen van hemelwater om zo de wateroverlast tegen te gaan. De gemeente stimuleert particulieren bijvoorbeeld regentonnen neer te zetten als opvang en hun aansluiting op het riool af te koppelen. Daarvoor heeft zij onder meer gratis regentonnen uitgedeeld, die als warme broodjes over de gemeentelijke toonbank gingen. Ook voor de infiltratiekratten was veel interesse.
Intussen is wijkcentrum De Geus het eerste grote dak in Oost wat is afgekoppeld en is de gemeente op zoek naar andere grote daken in dit deel van Hilversum. Rondom het centraal station is de liberaal nog op zoek naar een locatie waar hij een grote ondergrondse waterbuffer kan realiseren om het hemelwater in op te vangen. Daar heeft hij al enkele miljoenen euro’s voor gereserveerd. Tevens werkt hij aan het aanleggen van een infiltratievoorziening bij de Berlagevijver.
Tuincentra
Enorme innovatieve regentonnen in de openbare ruimte ziet Scheepers niet verschijnen. Over een aantal jaar, vermoeden Spaan en Scheepers, zijn deze slimme regentonnen te verkrijgen bij de bouwmarkten en tuincentra. Dat lijkt nu nog een ver-van-de-bedshow, zeker omdat er nu zo weinig slimme regentonnen zijn, maar volgens beide heren is een kwestie van tijd. “Als ze in het schap liggen. Welke neem je dan mee: de domme of de slimme?”, is de vraag die de adviseur klimaatadaptatie hardop stelt.
Straks lekker met de voeten kunnen poedelen in water op het nieuwe Stationsplein
Naast de praktische kant, het tegengaan van wateroverlast, ziet ook Scheepers dat watermanagement een heel sociale kant heeft. Hij heeft het dan over wat hij noemt ‘beleefbaar water’. Als voorbeeld geeft hij de bedriegertjes op het Marktplein. Zeker in warme tijden een dankbare plek voor verkoeling. Zo’n soort plek hoopt hij eveneens te kunnen realiseren op het nieuwe Stationsplein. Het water kan dan dienen voor het irrigeren van het vele groen dat daar moet komen. Tevens ziet de projectwethouder Stationsgebied voor zich dat de bezoekers van dit nieuwe stukje Hilversum straks lekker met de voeten kunnen poedelen in het water en/of de kinderen in kunnen rennen.
De bedriegertjes op het Marktplein. Foto: Bastiaan Miché