'Hoezo een mooie wijk van 1221 maken?'
Een onbetrouwbare overheid. Wat Democraten Hilversum (DH) betreft, gaat dat op voor de gemeente Hilversum. Die zou de gemaakte afspraken in de Gebiedsagenda 1221 geschonden hebben door bijvoorbeeld meer woningen toe te staan op ontwikkellocaties dan het besproken maximum. In een reactie merkt de gemeente op dat in sommige gevallen de bouwdichtheid inderdaad iets hoger uit kan vallen.
De conclusie komt van DH-raadslid Edwin Göbbels na het bestuderen van alle vrijgegeven intentieovereenkomsten tussen de gemeente en projectontwikkelaars voor de verschillende ontwikkellocaties in postcodegebied 1221. Volgens de kleine Hilversumse fractie is het duidelijk dat de gemeente de gemaakte afspraken, die zijn opgenomen in de Gebiedsagenda 1221, niet nakomt.
In plaats van 1.000 woningen komen er volgens DH nu zeker 1.500 woningen in dit deel van Hilversum. “Hoezo een mooie groene wijk maken van 1221? Op deze manier wordt die per saldo nog steniger dan hij nu al is en blijft de beloofde verbetering van de leefkwaliteit uit”, is de reactie van Göbbels op de bouwaantallen.
Drie hectare groen
In totaal zijn er nu zeven ontwikkellocaties in 1221. Dat zijn het Venetapark, het Hunkemöllerterrein, de Wybertjesfabriek, Van Son, de sigarenfabriek, de Korte Noorderweg en de Lijsterweg/Zuiderweg. Volgens de huidige inzichten van de gemeente kunnen daar 1.150 woningen verrijzen. “De zeven locaties samen zijn totaal zes tot zeven hectare groot. Het is de bedoeling dat drie hectare, dus ongeveer de helft hiervan publieke, veelal groene, ruimte wordt. Ter illustratie: drie hectare is zes keer de omvang van het Oosterspoorplein, maar dan een stuk groener”, is de reactie van de gemeente op vragen van de Gooi en Eembode.
‘De Gebiedsagenda is de garantie voor bewoners welke kaders gehanteerd worden’
Juist om de Gebiedsagenda een officiële status te geven, ook op juridisch gebied, heeft de gemeenteraad dit document eind januari ongewijzigd vastgesteld. Dat is gebeurd op initiatief van de fracties van SP, PvdA, Leefbaar Hilversum, Hilversums Belang en Democraten Hilversum. “De strategie bleef die van faciliteren wat in de Gebiedsagenda is afgesproken. College voer dit uit en faciliteer niet wat niet voldoet aan de Gebiedsagenda”, legt Göbbels de gedachte van het initiatiefvoorstel nog eens uit. “De Gebiedsagenda is tevens de garantie voor de bewoners welke kaders gehanteerd worden. De overheid dient betrouwbaar te zijn. Waar de intentieovereenkomsten niet voldoen aan bijvoorbeeld de bouwdichtheid, zoals vastgelegd in de Gebiedsagenda, zijn ze ongeschikt als basis voor het locatie-ontwikkelplan”, schrijft hij verder op de website van zijn fractie.
Het sluiten van een intentieovereenkomst is een bevoegdheid van het college (Gemeentewet artikel 60). In zo’n document maakt de gemeente afspraken dat een ontwikkelaar het plan verder mag uitwerken, waarna de gemeente het voorstel weer toetst. “Dit gebeurt ook in gesprekken met de buurt”, aldus de gemeente. “Het woord intentie zegt het al: partijen spreken intentie uit om een plan verder op haalbaarheid te onderzoeken. In de overeenkomst worden daarbij afspraken gemaakt over het vergoeden door de ontwikkelende partij van de hiervoor benodigde ambtelijke inzet.”
Voldoende body
Volgens DH verzuimde het college van burgemeester en wethouders in maart 2020 te melden aan de gemeenteraad dat zij intentieovereenkomsten had gesloten met ontwikkelaars in 1221. Wel maakte wethouder Floris Voorink van Ruimtelijke Ordening destijds aan de lokale pers kenbaar dat de gemeente overeenkomsten ging sluiten voor het Hunkemöllerterrein en de sigarenfabriek aan de Ampèrestraat. Dat waren plannen met ‘voldoende body’ waar de betrokken partijen de schouders onder moesten gaan zetten. Op deze twee locaties zouden in totaal 350 woningen komen.
‘Onbegrijpelijk, want ook participerende bewoners wisten hier niet van’
Lang zijn de geheime intentieovereenkomsten niet vrijgegeven. Volgens Göbbels heeft het college deze in september 2020 ter inzage neergelegd voor raads- en commissieleden. Dat was het moment dat echt duidelijk werd dat deze deals afwijken van de Gebiedsagendakaders, aldus DH. “Zowel op de Hunkemöllerlocatie als op de Venetalocatie bleek door een soort handjeklap tussen de ontwikkelaar en de gemeente een veel hogere bouwdichtheid dan maximaal is afgesproken in de Gebiedsagenda in de intentie-overeenkomst opgenomen te zijn. Onbegrijpelijk, want ook participerende bewoners wisten hier niet van. Inwoners mochten en mogen verwachten dat de gemeente binnen de kaders van de Gebiedsagenda ‘faciliterend’ te werk gaat en daar niet van afwijkt”, vindt de politicus.
83 procent betaalbaar
“Uitgangspunt om een intentieovereenkomst te sluiten, is dat het voorstel van de ontwikkelaar bijdraagt aan de ambities uit de gebiedsagenda, waaronder het toevoegen van betaalbare woningen - 83 procent in betaalbaar segment - het versterken van werkgelegenheid en het toevoegen van openbaar groen voor buurt en wijk. Het gaat om meerwaarde voor de straat, buurt en stad”, licht de gemeente toe.
‘Over het geheel is het streven op een ontwikkellocatie een 8 plus te realiseren’
“Het betekent ook dat niet op alles een 10 kan worden geplakt. Over het geheel is het streven op een ontwikkellocatie een 8-plus te realiseren. Dat kan betekenen dat op sommige locaties de dichtheid uiteindelijk hoger kan uitpakken dan het genoemde voorbeeld in de Gebiedsagenda 1221: Villa Industria”, is de toevoeging uit het raadhuis. Dit heeft te maken met de realisatie van een haalbare ontwikkeling. Het gaat volgens de gemeente om grote investeringen die nodig zijn om binnenstedelijk te ontwikkelen en op die wijze de vele in de Gebiedsagenda opgenomen ambities waar te maken. Dit zijn andere ontwikkelingen dan bijvoorbeeld bij Villa Industria, waar fors publiek geld in is gestoken.
Overigens is deze DH-kritiek van verstedelijking en niet nakomen van de afspraken niet nieuw. Terwijl er in Oost in eerste instantie veel tevredenheid heerste op de participatiemanier waarop de Gebiedsagenda 1221 tot stand is gekomen. Zo hebben inwoners, projectontwikkelaars en andere belanghebbenden samen zeker anderhalf jaar gewerkt met de gemeente om dit document op te stellen. Het doel is om de Geuzenbuurt, de Electrobuurt en de Kleine Driftbuurt aantrekkelijker te maken op het gebied van wonen, werken en leefbaarheid.
Scheurtjes
De eerste scheurtjes kwamen in april 2020 toen omwonenden van de Liebergwerg verbaasd waren over de gesloten intentieovereenkomst voor het Hunkemöllerterrein. Tot hun ontsteltenis zagen zij dat het complex over een paar jaar - het bedrijf zou pas in 2024 verhuizen - ‘volgepropt’ wordt. De afgesproken bouwdichtheid van 115 woningen per hectare was hier losgelaten. De bouwdichtheid van Villa Industria zou de maatstaf moeten zijn.
Daarna kwam er uit Oost steeds meer kritiek. De spoorzone zou door alle plannen, gepresenteerd in intentieovereenkomsten of berichten van de gemeente, versteend worden. En dat terwijl 1221 al één van de meest versteende wijken is van Nederland. Meerdere intentieovereenkomsten tussen gemeente en projectontwikkelaars leidden tot onvrede en dat gold ook voor het voorstel van de gemeente voor het Oosterspoorplein. Het goede gevoel bij een deel van de betrokkenen over het participatieproces verdween als sneeuw voor de zon. Zo kwamen verenigde buurtbewoners afgelopen april met een online petitie om duidelijk te maken dat ze het niet eens zijn met de verstedelijkingsagenda van de gemeente.