‘Ik ben wel steeds
voorzichtiger
geworden’
Het jaar 2020 zou voor het college van burgemeester en wethouders ‘het oogstjaar’ worden, sprak burgemeester Pieter Broertjes begin dit jaar in zijn nieuwjaarstoespraak. Onder andere op het gebied van veiligheid zouden er grote stappen worden gezet. Het liep door het coronavirus net even anders. Tijd om terug en vooruit te blikken.
Tekst: Stefan van Hees, foto's: Bastiaan Miché
Ondanks het coronavirus en de beperkingen die daarbij hoorden, heeft het college van burgemeester en wethouders allesbehalve stilgezeten, vindt burgemeester Pieter Broertjes. Er is hard doorgewerkt, veel dossiers kwamen aan de orde. “Maar dat videobellen en het digitale vergaderen maken het niet prettig als je over de stad praat. Zeker wanneer de gesprekken complex zijn. Ik hoop toch echt dat we in 2021 onder normale voet door kunnen.”
Het eindejaarsgesprek met Broertjes medio december, op dag 3 van de lockdown, vindt nog wel digitaal plaats. De burgemeester - tegenwoordig met baard - zit thuis achter zijn computerscherm en zal tijdens het gesprek meerdere malen naar de keuken lopen om het eten van die avond voor te bereiden. “Ja jongen, multitasken heet dat. Mijn zoon komt vanavond eten. Ik moet aan de bak.”
Natuurlijk was er in 2020 de start van de HOV-werkzaamheden op de Oosterengweg, sloot Broertjes een flink aantal drugspanden (zie kader) in de strijd tegen ondermijning en waren er pittige discussies over het sleutelgebied en de eventuele bouw van duizenden woningen in Hilversum. Maar 2020 was vooral het jaar van corona. Broertjes omschrijft het virus als ‘een verraderlijk ding’. Het gevoel ‘dat we het begin dit jaar niet hebben zien aankomen’ speelt nog altijd. “In het begin werden we erdoor overvallen. En het gevoel dat er was toen minister-president Mark Rutte ons half maart toesprak - we waren overtuigd van de noodzaak om het virus aan te pakken - is nu heel anders. Waar we nu in zitten, hadden we nooit in willen zitten. Dat we het niet op onze manier hebben kunnen bestrijden, is voor mij een grote teleurstelling.”
Negatief
De maanden maart en april lijken alweer een eeuwigheid terug. Groot verschil van toen met nu is, aldus Broertjes, dat veel meer mensen nu - ook jongeren - besmet raken. Het is meer zichtbaar. En ook burgemeesters, zoals Onno van Veldhuizen van Enschede en Ahmed Aboutaleb met wie Broertjes regelmatig sprak tijdens het veiligheidsberaad, raakten besmet. “Ik ben wel steeds voorzichtiger geworden”, aldus de Hilversumse burgervader. “Vorige week ben ik ook getest. Niet dat ik ergens last van had, maar ik was in contact gekomen met iemand die zich ook al had laten testen. Daarom heb ik het ook gedaan. De uitslag was negatief, maar je bent toch wel een dag van slag. Je hoopt toch de hele tijd dat het goed afloopt.”
Oud-hoofdredacteur van de Volkskrant Pieter Broertjes (68) is sinds de zomer 2011 burgemeester van Hilversum. Inmiddels is hij dus over de helft van zijn tweede en laatste ambtstermijn. Maar de sleet zit er nog niet op. Broertjes voelt zich - zeker in deze coronatijden - nog veel te verantwoordelijk voor Hilversum en de regio. Hij maakt zich zorgen over de economische gevolgen van de coronacrisis voor de Gooi en Vechtstreek. Die zullen immens zijn, is de verwachting. “Steunpakketten moeten we serieus inzetten, maar er gaan een paar ondernemingen omvallen”, vreest ook Broertjes. “We hadden natuurlijk wel een perfecte zomer, waarbij heel veel schade van de eerste golf is ingelopen. Maar nu zitten we er weer middenin. En dat geldt voor de horeca, maar natuurlijk ook voor evenementen en hotels.”
'Mijn zoon komt vanavond eten. Ik moet aan de bak.'
Unheimisch gevoel
Het leven ten opzichte van februari is, vervolgt Broertjes saai en onveilig geworden. “Je voelt je niet meer zo veilig als in februari. Dat geeft een unheimisch gevoel. En het is ook saai om vanuit je huiskamer burgemeester te zijn. Je bent continu aan het vergaderen. Er zijn leukere dingen. Heel veel is er natuurlijk weggevallen. Je mag nog wel een lintje uitreiken, maar hem zelf niet meer opspelden. Al ben ik blij dat ik toch ook nog 100-jarigen heb kunnen bezoeken. Maar veel van de lichtere kant van dit werk is weggevallen.”
Natuurlijk ziet Broertjes ook om zich heen dat de mensen coronamoe zijn en zich minder goed lijken te houden aan de maatregelen dan tijdens het voorjaar. Met name jongeren kregen de zwartepiet toegeschoven: bijvoorbeeld eind oktober toen pakweg driehonderd jongeren een illegaal feest hielden in Anna’s Hoeve. Broertjes en de politie kregen in de dagen erna best wat kritiek te verwerken, omdat er maar twee mensen waren opgepakt en verder niemand een boete kreeg.
De burgemeester zegt hiervan te hebben geleerd, maar is zeker geen voorstander van continu boetes uitdelen. “We moeten dit samen doen”, zegt hij. “En uit onderzoek blijkt ook dat 93 procent van de inwoners van ‘t Gooi achter de maatregelen staat. Dat draagvlak kunnen we alleen behouden als we samen de strijd voeren. Het gaat om het bestrijden van het virus.”
Maar oh, wat is het lastig om er continu aan te denken om afstand te bewaren. “Elke keer moet je denken ‘oh nee’. Het lijkt zo simpel, maar het is hartstikke ingewikkeld. De mensen zijn sociale wezens”, erkent Broertjes. Hij kreeg dit najaar ook de nodige verwijten vanuit de lokale PvdA-fractie door zijn uitspraken in het Parool. In september noemde hij de 1,5 metermaatregel nog ‘een te rigide concept’. De sociaaldemocraten stelden daarom dat de ernst van de situatie niet was doorgedrongen bij de burgemeester.
Voorzitter veiligheidsregio
Broertjes bestrijdt die gedachte, maar benadrukt daarbij twee verschillende petten te dragen. Aan de ene kant is hij inderdaad de burgemeester van Hilversum die aan de burgers de boodschap moet verkondigen zich te houden aan de maatregelen. Maar hij is ook één van de 25 voorzitters van de veiligheidsregio’s die wekelijks in Utrecht bijeenkwamen om de situatie van dat moment te bespreken. En als voorzitter van zo’n veiligheidsregio wordt aan je gevraagd kritiek te geven, meent Broertjes. “Ik zit daar niet bij om alleen maar ‘ja’ te knikken. Maar het is wel ingewikkeld. In het begin was het één verhaal, één boodschap. Dat is nu lastiger geworden. Je moet er ook een beetje in geloven dat die maatregelen helpen. De wetenschap is dan de beste raadgever.”
Het interview met de burgemeester vindt (als vermeld) plaats op de donderdag na de aankondiging van de lockdown en (blijkt achteraf) twee dagen voor de demonstratie tegen diezelfde lockdown. Broertjes verbood uiteindelijk deze betoging. De burgemeester noemt in een brief aan de gemeenteraad het recht op demonstratie een groot goed, maar meent ook dat demonstreren in deze tijden nog meer dan anders vraagt om een goede organisatie met heldere afspraken. Vanwege ‘het ongeorganiseerde karakter van de betoging' en het feit dat er geen overeenstemming was over de locatie, gaf Broertjes geen groen licht voor de demonstratie. “Weliswaar met zwaar gemoed, maar er moest een grens gesteld worden.”
Broertjes zegt tijdens het gesprek corona te zien als ‘katalysator’ van de verharding binnen de samenleving. “En Hilversum pakt die rol wel op, is één van de hotspots voor demonstraties en was na het Malieveld de favoriete plek voor de boeren. Een discussie voeren op een eerlijke manier en met elkaar is goed. Maar dat gesprek moet wel gevoerd worden op basis van feiten. En een president van Amerika die feiten en meningen door elkaar frutselt helpt dan niet.”
Tergooi
Maar 2020 was ook het jaar dat politici naast de bedreigingen online ook thuis werden opgezocht. Broertjes zelf - op social media regelmatig het mikpunt van kritiek - heeft van dat laatste geen last en voelt zich nog prettig op straat. En ondanks de beperkingen - weliswaar voorzichtig - vooral ook zichtbaar blijven. Zo sprak hij met jongeren en merkte hij dat ook zij ‘behoorlijk van slag zijn’. “Ook zij snakken naar ontmoetingen en willen stages en werk. Ook bezocht de burgemeester regelmatig personeelsleden van verschillende zorginstellingen binnen deze regio. “Daar heb ik wel heel veel respect voor. Laatst was ik in Tergooi. Het is zo knap wat deze mensen doen; zowel voor corona- als niet-coronapatiënten.”
De drukte in de ziekenhuizen houdt in 2021 nog wel even aan en het is maar de vraag hoeveel en welke bedrijven de komende tijd overeind blijven. Toch overheerst bij Broertjes optimisme. De komst van het vaccin is aanstaande. De burgemeester zal er daarom alles aan doen om Hilversum en de regio door deze crisis heen te loodsen en denkt daarom zeker niet - althans, niet hardop - aan stoppen. “Ik houd het nog wel even vol. Dit boek is nog niet dicht.”
