Toegewijde vastbijter die zich altijd tot in de
puntjes heeft voorbereid
Leider. Voorbeeld. Vastbijter. Altijd meer doen dan de ander. Harder werken en tot in de puntjes voorbereid zijn. ‘Maniakaal’ wil Maurice Tielen, quarterback van de Hilversum Hurricanes, zichzelf niet noemen. Eerder ‘een beetje autistisch’ geeft de American footballspeler zelf toe, met pitbull-achtige trekken. “Als ik me ergens in vastbijt dan laat ik niet meer los.”
Tekst: Ingmar Meijer Foto's: Bastiaan Miché
Aanleiding voor het gesprek met Tielen is de Super Bowl, het grootste eendaagse evenement van de wereld dat een aantal dagen voor deze afspraak plaatsvindt. Vooral de match-up tussen de twee quartebacks - de oude meester Tom Brady van de Tampa Bay Buccaneers en de new kid on the block Patrick Mahomes van titelverdediger Kansas City Chiefs - nodigt uit om eens dieper over het spelletje te praten, de rol van de spelverdeler en Tielens persoonlijke american football-verhaal. Want hoe raakt een jongen uit Kerkelanden nu verslingerd aan een in Nederland zeer kleine sport?
Dat hij niet eerder is begonnen met American football is zijn enige frustratie. Pas op zijn achttiende kwam hij tot de ontdekking dat er een club was in Hilversum. Die bleek nota bene bijna in de achtertuin te zijn van de in Kerkelanden opgroeiende Tielen. Dat je kunt soft- en honkballen bij de Hurricanes wist hij wel. Op een Kerkelandenfeest waar spelers flyers uitdeelden, leerde hij dat je er ook kon footballen. De jongen die al jaren tenniste, was op zoek naar een teamsport. Maar voetbal en hockey waren niet zijn ding. Toen duidelijk was dat American football ook kan in Hilversum, besloot hij samen met twee vrienden eens een kijkje te gaan nemen op ‘t Jagerspaadje. De vonk sloeg snel en hard over.
Vol overgave
Tielen was meteen gecharmeerd van de sport, ook al wist hij er eigenlijk maar weinig van. Vol overgave ging hij met zijn maatje Yoeri van Vliet - ook nog altijd actief voor de Hurricanes - aan de slag. ‘s Ochtends vroeg, voor school en werk, trainden ze. In de avonduren waren ze weer bezig als dat niet op het trainingsveld was. Dat kon buiten trainen zijn of werken in het krachthonk. “Als ik ergens voor ga, dan ga ik er 100 procent voor”, luidt zijn zelfkennis.
Het goed onder de knie krijgen van de soms toch wel complexe sport ging met vallen en opstaan. Als de dag van gisteren herinnert Tielen zich zijn eerste wedstrijd nog in het blauw-gele uniform bij team 2 in 2004. Dat hij de regels van het American football nog niet goed begreep, liet hij al snel blijken. Omdat de achttienjarige snel was en aardig een bal kon vangen, was hij kick returner. Dat is de speler die de bal vangt nadat de tegenstander de wedstrijd begint met een verre trap. Die verre trap komt ook nadat de opponent gescoord heeft (touchdown en fieldgoal).
Bij de openingskick stond Tielen net voor de eigen end zone. Hij ving de bal. Toen kwam het beeld van een knielende speler bij hem naar boven. Als de returner knielt, betekent dat zijn ploeg de aanval begint op de 20 yardlijn. Tielen deed alleen een stap naar achteren en puntte zijn knie in het gras in de end zone. Dat heet een safety en levert de opponent twee punten op. Dat leidde tot hoongelach vanaf de zijlijn, maar hij was wel een waardevolle les rijker. “Het duurt echt even voordat je het spelletje kent. Het mooie is dat je in deze sport continu in ontwikkeling bent.”
'Het mooie is dat je in deze sport continu in ontwikkeling bent'
Mede door zijn ongekende gedrevenheid en leergierigheid ging het snel. In 2005 maakte hij al de overstap naar het eerste team, dat al jaren een van de smaakmakers was op het hoogste niveau in Nederland. Van 1998 tot en met 2001 stond de ploeg ieder jaar in de Tulip Bowl, de Nederlandse kampioenswedstrijd. In 2000 en 2001 zegevierden de Hilversummers. Van 2003 tot en met 2005 zetten de Amsterdam Crusaders steeds de voet dwars en dolf de ploeg driemaal het onderspit in de finale.
Afghanistan
Na het 2007-seizoen stopte een grote groep routiniers ermee. Het was tijd voor de nieuwe lichting. Tielen had tot dan toe gespeeld als receiver. Met zijn snelheid, atletisch vermogen en lengte (1,97 meter) was dat voor hem de ideale positie. Dat hij drie jaar na zijn eerste stappen in het American football de quarterback - de spelverdeler - zou worden, was helemaal niet de bedoeling. Marc van de Kuilen zou die belangrijke positie gaan innemen, maar de inmiddels koninklijk onderscheiden Nederlandse militair verloor in 2008 zijn benen in Afghanistan.
“Het was de tijd dat er een wisseling van de wacht plaatsvond. Dat ze voor Marc als quarterback kozen was logisch. Hij had veel meer speelervaring dan ik. Uiteindelijk hebben ze mij gevraagd”, zegt Tielen erover. Bescheiden antwoordt hij dat hij groot en atletisch is. Mede daarom kwam de coaching staff bij hem uit, zegt hij nu. Dat hij eveneens over talent beschikt is wel duidelijk. Hurricanes behoort nog altijd tot de beste ploegen in de eredivisie en tussen 2012 en 2014 was hij de reserve-quarterback van het Nederlands team.
Wat Tielen betreft, is het een misvatting dat een quarterback puur en alleen goed moet kunnen gooien. Leiderschap is in zijn optiek veel belangrijker. “Het gaat er veel meer om dat de mensen om je heen je vertrouwen. Dat spreekt mij ook zo aan in deze sport. Een fout van een ander kan gevolgen hebben voor jou of een ander. Je bent zo sterk als de zwakste schakel; dat gezegde gaat zeker op in het American football.” Daarnaast geniet hij van het fysieke én het mentale aspect van het spelletje. “Ik noem het ook wel full contact chess. Het is mooi om die twee te kunnen combineren. Soms ben ik na een wedstrijd mentaal vermoeider dan fysiek.”
Toewijding
Zijn werkethos, altijd de bereidheid hebben net iets meer te doen dan een ander, heeft hem zover gebracht. Daar is Tielen van overtuigd. Met die mentaliteit had hij het ook in een andere sport ver kunnen schoppen, meent hij. “Niemand zal twijfelen aan een quarterback die er altijd is en die altijd zijn huiswerk heeft gedaan. Ik heb altijd geprobeerd ervoor te zorgen dat er niemand is die kan zeggen dat Maurice niet goed voorbereid was.” In de afgelopen zeventien jaar heeft Tielen twee (oefen)wedstrijden gemist. Toen stond hij met een blessure langs de kant. Dat zegt iets over zijn beleving en toewijding. Dat lang niet iedereen dezelfde instelling heeft, kan weleens frustrerend zijn.
Er altijd zijn. Betrouwbaar zijn. Het goede voorbeeld geven. Dat zijn voor hem tekenen van leiderschap. Zijn voorbereiding houdt onder andere in de tegenstander goed analyseren. Op zoek gaan naar de zwakste schakel bij de opponent, zodat zijn ploeg daar tijdens de vier kwarten van vijftien minuten zuivere speeltijd profijt van kan hebben. En tegelijkertijd werken aan de eigen spelsystemen en die plays die daarbij horen. In American football baart oefening echt kunst. Het is repeteren, repeteren, repeteren. Hoe meer er getraind is, des te geolieder de machine. “Hoe kan dat nou? Dat ze in het voetbal met droge ogen kunnen beweren dat er niet op penalty’s is te oefenen. Dat is cruciaal. Wij spenderen iedere training aandacht aan onze aanval, verdediging en special teams. Dan gebeurt het nog vaak per positie ook, omdat het bij ons heel specialistisch is.”
Europese ambities
Inmiddels is Tielen het gezicht van de Hurricanes binnen en buiten het veld. Hoewel hij zegt wat taken te hebben gedelegeerd, is hij naast quarterback ook teammanager en spreekbuis van de selectie. Bij de persconferentie in 2016 over de Europese ambities van de club is hij een van sprekers. Bij de huldiging in het raadhuis na het behalen van de titel - waarmee Tielen zijn kampioenschapsbelofte inloste bij Addie Braakman, de inmiddels overleden erevoorzitter van de vereniging - richt hij het woord aan de gastheren. Als hij terugdenkt aan zijn tijd bij Oranje valt hem vooral op dat hij die verantwoordelijkheid niet had. Daar was hij gewoon een andere speler in de bus. Hij hoefde daar niets te regelen met de buschauffeur, andere spelers achter de broek te zitten om hun Tikkie nog te betalen of bezig zijn met de werving van nieuwe spelers of sponsors. “Dat was relaxed”, zegt hij. “Al zegt het wel iets over jezelf dat je die verantwoordelijkheid binnen en buiten het veld naar je toe trekt.”
In de schijnwerpers
De nummer 19 gaat niet meer weg bij de Hurricanes. Dat is zijn cluppie. Hij verzorgt clinics en sinds twee jaar traint hij ook de cadets: jongens en meisjes van veertien, vijftien, zestien jaar oud. Tielen brengt hen de beginselen van de sport bij, zoals ‘meneer Glenn’ dat bij hem deed. Bal vangen, tackelen en hits maken. Hij geniet van het enthousiasme van de jeugd. Het herinnert hem aan zijn begintijd bij de blauw-gelen. “Ik vind het mooi de sport te mogen overdragen aan de nieuwe generatie, waarvan er hopelijk spelers doorstromen naar de senioren.” De 35-jarige Hilversummer heeft zichzelf ook ten doel gesteld om de sport in Hilversum en omgeving meer in de schijnwerpers te zetten. Mensen moeten weten dat er een club is waar jongens, meisjes en volwassenen deze sport kunnen beoefenen.
Dan naar de Super Bowl. Tielen voorspelde een interessante clash tussen de regerend kampioen en de Bucs, die onder leiding van de 43-jarige Brady naar ongekende hoogte zijn gestegen. “In Amerika zeggen ze: offense wins games, defense wins championships.” De doorslaggevende zou de defensie zijn. Het waren haast profetische woorden, want de Bucs, waarvan de Hilversummer al zei dat zij de betere verdediging hadden, legden de gevreesde aanval van Kansas compleet lam. Tampa Bay won met 31-9. Voor Brady was het de zevende zege in tien Super Bowls. Daarmee is zijn legende alleen nog maar groter geworden.
Kort nachtje
Normaliter zou hij de wedstrijd met vrienden hebben gekeken. Een groot scherm. Amerikaanse versnaperingen. Tot diep in de nacht kijken. Kort slapen en dan weer naar het werk. Vanwege corona zat dat er niet in. Het virus gooit ook voor de sporters al bijna een jaar lang roet in het eten. Na twee wedstrijden is de Nederlandse competitie in 2020 stilgelegd. Deze seizoensgang gaat verloren, zo is eind januari duidelijk geworden. Als er dit jaar nog iets begint, dan is het in de nieuwe jaargang.
Het gebrek aan perspectief werkt demotiverend voor Tielen. Trainen is lastig omdat je niet weet wanneer de spelers weer het veld op mogen. Hoewel hij bij Burning Heart kan trainen, omdat eigenaar Jerry de Jong containers heeft neergezet op de parkeerplaats met daarin apparatuur, kan hij zich er niet echt voor oppeppen. Dat laat hij weten als we het terrein van Hurricanes op lopen. De velden liggen er sereen bij. Een verstild sportlandschap. De ietwat in verval geraakte tribune en de krakkemikkig ogende houten bankjes waar de reservespelers op zitten, schreeuwen om actie. Die komt er voorlopig niet. Iets verderop liggen grote autobanden en ander trainingsmateriaal. Voor nu zijn het antiquiteiten. Haast museumsportstukken. Zodra het weer kan en mag, is Tielen van de partij. Hij gaat zeker door, klinkt zijn antwoord resoluut. Hij is nog veel te fanatiek om zijn helm op te hangen. Tielen is nog lang niet ‘uitgebeten’.
