‘Bellenblazen is veel gezonder dan roken’
Best bijzonder om je eigen poster overal langs de weg te zien, erkent de tienjarige Elsa Cordeiro uit Hilversum. Zij was recent de winnaar van de regionale posterwedstrijd Rookvrij is de Kunst. Ondertussen is roken, zegt directeur René Stumpel van de Gooise GGD, nog altijd ‘een stille ramp'.
Tekst: Stefan van Hees, Foto: Bastiaan Miché
Met de posterwedstrijd van de GGD Gooi en Vechtstreek, Singer Laren, Versa Welzijn en het Grafisch Atelier Hilversum konden kinderen tussen 8 en 12 jaar laten zien dat zij liever rookvrij opgroeien. De opdracht luidde: ‘Maak een poster die laat zien wat rokers kunnen doen in plaats van een sigaret opsteken’. Uiteindelijk waren er 45 inzendingen, waaruit een jury een top twaalf koos.
Deze twaalf posters waren recent te zien in Singer Laren waar tevens de feestelijke afsluiting van de campagne plaatsvond. Elsa was daar uiteraard ook. Zij deed mee aan de campagne toen zij vlak voor de meivakantie samen met haar moeder een brochure bij Versa Welzijn hierover aantrof. “Wij willen ook niet dat kinderen gaan roken”, zegt de jonge Hilversumse. “En wij willen doorgeven aan mensen die wel roken - als ze dat lukt - om ermee te stoppen.”
In de meivakantie - toen er vanwege de lockdown eigenlijk nog niks te doen was voor kinderen - had Elsa vervolgens alle tijd om haar poster te maken. “We hadden ook wel tips meegekregen”, vertelt de tienjarige. Zijzelf kwam op het idee om in plaats van rook bellen te blazen. Lucht in plaats van rook is immers veel gezonder. “Rokers kunnen naar buiten gaan en bellenblazen, dat is veel gezonder. Je wordt er vrolijk van en het stinkt niet. Dat is op mijn poster te zien.”
Maar de leerling van de Avonturijn, een paar jaar terug vanuit Amsterdam verhuisd naar Hilversum, vond het vooral een leuke opdracht. Zij tekent en knutselt sowieso al veel. “En ik schilder van alles. En vaak weet ik vooraf niet wat ik ga maken, maar nu wist ik wat ik moest doen. Eerst maakte ik het ontwerp en ook heb ik nog op YouTube gekeken hoe ik bellenblazen moest tekenen.”
En dat Elsa vervolgens bij de top twaalf behoorde, was al bijzonder. Bij het Grafisch Atelier konden de twaalf winnaars hun poster nog mooier maken voor de expositie in het Laarder museum. “Daar hebben wij geleerd hoe je een echte poster kunt maken. Dat je in spiegelbeeld de letters erop moet leggen. Anders klopt er niks van. En zondag na de afsluiting mochten wij onze poster mee naar huis nemen. Die ga ik ergens in mijn kamer ophangen."
Om haar heen heeft de Hilversumse wel gemerkt dat veel mensen haar poster - die op grote borden hier en daar langs de weg stond - hebben gezien. Of mensen erdoor niet gaan roken of zullen stoppen, kan Elsa niet zeggen. Haar ouders rookten toch al niet. Maar het kan geen kwaad de boodschap door te geven. En zelf kan zij zich niet voorstellen op latere leeftijd te zullen roken. Na de campagne al helemaal niet. “Dit was in ieder geval een goede les.”
Volgens de directeur Publieke Gezondheid van de GGD Gooi en Vechtstreek René Stumpel blijft het o zo belangrijk om het belang van de rookvrije generatie te benadrukken. “Op dit moment overlijdt er in deze regio één persoon per dag aan de gevolgen van roken. Het gaat namelijk om ruim 300 personen per jaar. Maar het is een stille ramp. We zien het niet. Maar de impact van roken op de volksgezondheid is echt enorm groot. Als wij de kinderen leren om weerbaarder te zijn tegen de verleiding van het roken en zeggen dat roken niet normaal is, dan is er een enorme gezondheidswinst.”
Nu de onderhandelingen voor een nieuw kabinet gaande zijn, ‘bestoken' - zoals Stumpel zegt - de gezondheidsdiensten de verschillende partijen met documenten om zo het belang van publieke gezondheid op de kaart te zetten en deze daarmee te versterken. Roken - of beter gezegd niet roken - is daar een onderdeel van. In deze regio wordt volop ingezet op de rookvrije generatie. Dat gaat goed, zegt de zondag ook in Singer Laren aanwezige directeur. "Je ziet op steeds meer plekken een rookverbod. Daar werken wij hard aan. Wij hopen dat straks alle rookvrijbordjes weg kunnen en er dan een rookvrije Gooi en Vechtstreek is.”
'Impact van roken op de volksgezondheid is echt enorm groot'
In de Resultaten Gezondheidsmonitor Jeugd 2019-2020 kwam naar voren dat inderdaad steeds minder jongeren in deze regio (regelmatig) roken. In 2009 was dit nog 15 procent, in 2015 11 procent en nu ‘slechts' 6 procent. Wel ligt het Gooise percentage hoger dan het landelijke. Ook Stumpel weet dat er in deze regio meer ‘geconsumeerd' wordt onder jongeren dan elders. Het is daarom zaak om door te gaan met deze campagne, vindt hij, en jongeren laten inzien dat roken ‘niet normaal' is. "Nu is er misschien nog het beeld dat roken interessant is, maar ik hoop dat er het beeld komt dat roken wordt beschouwd als iets voor een loser.”