‘Allesregelaar' wil de kerkdeuren open en de drempel verlagen
Veel mensen zien hem als ‘de man van Tjitske, oftewel radiopresentatrice Tjitske Volkerink-Koops. Zelf vindt Rudy Volkerink een rol op de achtergrond prima. Wel is de beheerder van de Morgensterkerk van mening dat de kerk in zijn algemeenheid veel meer naar buiten zou moeten treden. “Wij van de kerk zijn echt geen rare, enge mensen, wij zijn ook heel normale mensen.”
Tekst: Stefan van Hees, Foto's: Bastiaan Miché
Rudy Volkerink is geboren in Ommen en sinds 1997 woonachtig in Hilversum. Hij is getrouwd en heeft twee kinderen van 19 en 17 jaar. En als bewoner van de Liebergerweg is hij nauw betrokken bij het proces rond het aanstaande vertrek van Hunkemöller en de nieuwbouw daar. Ondanks het gedoe hierover de voorbije jaren is Volkerink positief over dat proces, waarbij alle betrokkenen ‘met elkaar samen iets proberen te bereiken’.
Het gesprek met Volkerink vindt plaats in de Morgenster, de kerk waar hij sinds anderhalf jaar beheerder/gastheer is. Vragen stellen tijdens het interview hoeft niet of nauwelijks. Er valt hooguit wat bij te sturen om te voorkomen dat er te veel wordt afgedwaald. Volkerink praat wel door, zit er ontspannen bij. Polo aan. Korte broek. Kop koffie.
De 46-jarige Hilversummer beschouwt zichzelf graag als ‘allesregelaar’, organiseert bovendien al twintig jaar uitstapjes voor mensen met een verstandelijke beperking. Hij is handig ook. “Ik ben geen aannemer, maar mensen hebben altijd wel iemand nodig.” Drie dagen in de week gaat hij - als Rudy de RegelMAAT - mee met een bekende die werkzaam is in de bouw en bij deze klussen zijn altijd wel wat extra handjes te gebruiken. “In de bouwwereld is het een gekkenhuis, bizar in zo’n coronatijd. Maar dit werk is verreweg het leukst. In de bouw ben je toch wel heel veel alleen bezig.”
Vervelend jaar
En met ‘dit werk’ bedoelt Volkerink zijn werk in de Morgenster, het kerkgebouw vlakbij Winkelcentrum Seinhorst (zie foto verderop). De Hilversummer is hier nu zo’n anderhalf jaar werkzaam. Daarvoor was hij tot 2019, ‘een vervelend jaar’, lange tijd één van de gezichten binnen de Zuiderkerk (Thousand Hills). En het is druk deze maandagochtend, toch iedere week weer ‘the day after’. “Ik ben hier eigenlijk alleen op maandag en vrijdag”, legt hij uit. “Maar op de maandag moet ik dus eigenlijk alles klaarzetten voor de rest van de week. En als er doordeweeks weer een club hier komt, willen die mensen toch een schoon toilet hebben.”
Desondanks was er de voorbije maanden nog wel enige activiteit in het gebouw. Zo maakten verschillende huisartsenpraktijken in de buurt gebruik van het pand voor vaccinaties en konden Hilversummers tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in maart dit jaar voor het eerst hun stem hier uitbrengen. “De burgemeester was hier toen ook”, vertelt de beheerder. “De gemeente was ook enthousiast. En het ging uitstekend. Er is hier genoeg ruimte. En dit soort activiteiten passen in het plaatje van een kerk. Die is voor een ieder. Ik krijg ook ruimte van het bestuur voor het sociale gebruik. Het gebouw is ook ontworpen door de architect die de Melkweg in Amsterdam ontwierp. Het is echt een theater. De Seinconcerten hier zijn een fenomeen. Zelf een Frans-Italiaanse pianist die in Frankrijk woont had gehoord dat dit zo’n bijzondere locatie is.”
Mensen ontmoeten
'Ik ben geen aannemer, maar mensen hebben altijd wel iemand nodig'
Het al benoemde vertrek bij Thousand Hills, pakweg twee jaar terug, was niet leuk, kijkt de Hilversummer terug. Hij ging er niet mee akkoord dat zijn contract ‘werd gehalveerd’ en vertrok. Maar wat dan? “Ik was gewend om op zondag naar de kerk te gaan, maar nu zat ik twee zondagen achter elkaar thuis. Dat was niet leuk. Ik wil mensen ontmoeten. Het was niet zo dat als ik dit niet had gevonden dat ik dan het geloof dag had gezegd, maar dan had ik wel langer in de put gezeten. En toen ik hier in het begin kwam, heb ik gewoon lekker gezeten. Het een en ander verwerkt. Maar dan raak je in gesprek met mensen, waaronder de nu vorige koster. (lachend, red.) En dan voel je de bui al hangen en word je voor dit werk gevraagd. In eerste instantie zei ik nee. Het is best een heel intensieve baan. Maar het is ook een heel diverse baan. Ik heb hier nu ook mooie en lieve mensen leren kennen.”
Dat Volkerink in de Morgenster kwam, was te danken aan zijn vrouw die al langere tijd de diensten in het gebouw aan de Seinstraat bezoekt. “Ik kwam uit de wat meer losse kerk, hier was het juist wat strakker. Wat liturgischer. Maar ik wil juist de vertaalslag maken naar de mensen die hier wonen. Daarom zijn de deuren hier nu altijd open. Dan komen er opeens op een doordeweeks dag drie meiden op skeelers binnen. Hartstikke leuk. Of een mevrouw die zegt dat zij al tien jaar lang een rondje loopt door de buurt. Maar het was nu voor het eerst dat de deur openstond. Ik wil die drempel verlagen. Naar de mensen toe. En niet om met de Bijbel mensen om de oren te slaan. Wij van de kerk zijn geen rare, enge mensen. Wij zijn ook heel normale mensen. Dan heb je de leukste gesprekken.”
En als er dan een kloof is tussen maatschappij en kerk - en die is er, weet ook Volkerink - maak die dan zo klein mogelijk. “En dat kan niet landelijk en zelfs niet in Hilversum, maar wel hier in de wijk. Met de Tweede Kamerverkiezingen in maart merkte je ook dat de mensen het best spannend vonden om de kerk binnen te wandelen."
Bovendien zouden de verschillende kerken binnen de Protestantse Gemeente Hilversum, waar de Morgenster deel van uitmaakt, zich veel meer moeten focussen op bepaalde doelgroepen, vervolgt de Hilversummer. Op die manier houd je de mensen binnen. En dan zijn er in de ene kerk de wat zwaardere diensten en is er elders een lichtere vorm.
Jonge gezinnen
De Morgenster, samen met de Heilig Hartkerk de enige kerk in Oost, zou zich in zijn ogen vooral moeten richten op de jonge gezinnen; zeker nu zij massaal vanuit andere plaatsen in dit deel van Hilversum (Anna's Hoeve, Lucentterrein, Villa Industria) zijn of gaan wonen. “Kijk, er gaat hier verschrikkelijk gebouwd worden. Dan komen er veel jonge gezinnen. Hoe mooi is het dat zij op de zondag hier even tot rust komen. En als wij hier in de tuin werken of met de jeugd de wijk in trekken om zwerfafval op te ruimen, maken we die connectie. Dan krijgen wij ontzettend veel reacties.”
Hij ziet zichzelf als mensen-mens, vindt het ‘heerlijk’ om mensen te ontmoeten, ook de mensen die hulp nodig hebben. En aan mensen die zich eenzaam voelen, doet hij de oproep om eens naar de kerk te komen. “Heb je hulp nodig, kom maar. Tijdens corona is eenzaamheid wel aan het licht gekomen, maar wat heb je te verliezen als je één keer op zondag naar de kerk gaat? Probeer het eens. Baat het niet, dan schaadt het niet. De kerk wordt heel vaak gezien als iets waar je dit moet en zus moet, maar volgens mij is het iets dat mag. En Jezus ging ook naar de hoeren en tollenaars. Je hoeft niet in de ellende te leven. Hoe mooi is het om het gebouw open te stellen voor dat soort zaken.”
Kaarsje
Maar de kerk openstellen was lastig het laatste anderhalf jaar. Inmiddels zijn er tijdens de diensten weer tientallen bezoekers welkom, maar tijdens lockdown waren de diensten alleen online te volgen. “Dat is op zich mooi, maar je mist wel de sfeer. Het is net als in een stadion. Wel hadden we op de zaterdag al een openstelling, zodat mensen even naar binnen konden om een kaarsje aan te steken. Maar pas sinds enkele weken drinken we na afloop van de dienst een kopje koffie. Dat doen we buiten.”
Toch kreeg de kerk in zijn algemeenheid forse kritiek toen tijdens de lockdown enkele kerken, zoals in Staphorst, toch voor een grote groep mensen de deuren openden. Volkerink kijkt er met afschuw naar. “Hoe kun je als kerk het verkopen om open te gaan terwijl ondernemers - ook hier in Seinhorst - dicht moeten? Dan sla je de plank mis en heb je geen compassie met de mensen die de winkel of kroeg dicht moeten gooien.”
Maar nu de kerk dus weer wat meer open is, is het tijd voor de omslag. Een aantal diensten vindt al plaats met een band in plaats van het orgel. Maar die diensten die er nu nog wel met het orgel en de oudere liederen zijn, zijn eigenlijk niet zijn stijl. “Maar wel voor anderen. Dan moet ik even mijn mond houden, maar in mijn ogen is dit niet de taal die de mensen buiten spreken. We moeten als kerk juist naar buiten toe. Toen ik nog in de Zuiderkerk werkte en een pizzeria aan de Neuweg afbrandde, ging ik daar ook naartoe voor hulp. De kerk moet laagdrempelig zijn. Er staat hier ook een krat waar mensen boodschappen in kunnen stoppen die vervolgens naar de voedselbank gaan.”
Want, vindt Volkerink, de kerk is zeker geen gebouw dat je alleen op de zondag moet gebruiken. Natuurlijk lagen door de coronacrisis activiteiten en concerten binnen het pakweg twintig jaar oude gebouw stil, maar nu komt langzaamaan een en ander weer op gang. De verwachting is dat na de zomer de koren weer komen zingen. Ook wordt het weer tijd om de verschillende verenigingen van eigenaren (VVE’s) voor hun jaarlijkse vergadering welkom te heten en wordt er gedacht aan cursussen, als een wijncursus, in het pand. Waarom ook niet? “De Geus is ook zo’n gebouw, dat kan en moet misschien ook wel in een kerk. We liggen hier super centraal, er is een fantastische parkeergelegenheid.”
Emotie
En die extra activiteiten geven energie, vertelt Volkerink. Natuurlijk was er aanvankelijk wel enige oppositie van kerkgangers die het niet geheel eens waren met de extra activiteiten of het losse karakter binnen de kerk niet waardeerden. Maar voor hen zijn er andere kerken binnen de Gemeente, meent Volkerink. “Kijk, heel veel mensen vonden het tijdens corona wel lekker om in bed naar een dienst te kijken. Dingen veranderen. Op bepaalde plekken, zoals de Geuzenweg, waren vroeger allemaal winkels. Nu niet meer. Maar veranderingen binnen de kerk zijn lastig. "Dit komt ook omdat het met emotie te maken heeft. Het is moeilijk om gemeenteleden te zien vertrekken, om wat voor reden dan ook. De vraag is dan hoe we daar mee omgaan. Het zou dan mooi zijn om binnen de PGH verschillende plekken te hebben waar mensen zich goed thuis voelen. Samen nieuwe dingen ontdekken die beter aansluiten bij de tijd waarin we nu leven is een uitdaging, maar wel van groot belang. Daar zijn we momenteel hard mee bezig binnen de Morgenster."
