Woningbouw in lokale polders vergt goede voorbereiding op toekomst
GOOISE MEREN De oververhitte woningmarkt en schaarse grond om woningen op te bouwen maakt dat gemeenten meer gaan bouwen in lage polders en uiterwaarden. Critici waarschuwen voor de risico’s. “We moeten toekomstbestendiger gaan bouwen”, zegt hoogleraar duurzaamheid Jan Rotmans.
“In Nederland laten we de wereld al heel lang zien dat wonen onder de zeespiegel mogelijk is”, zegt Rotmans. “Alleen komen we nu wel op onze grenzen te zitten. Nieuwe woningen bouwen op de meest laaggelegen gebieden is dan ook ongunstig vanwege risico op overstroming.” Dit heeft te maken met klimaatverandering legt de hoogleraar duurzaamheid uit. “De zeespiegel stijgt steeds sneller en we hebben te maken met extreme regenval die vraagt om extra wateropslag. Daarnaast hebben we ook nog te maken met bodemdaling.”
Miljoen woningen
In onder meer Zuid-Holland en Gelderland wordt in polders en uiterwaarden gebouwd om aan de grote vraag naar woningen te kunnen voldoen. Van de bijna één miljoen woningen die er de komende tien jaar bijgebouwd moeten worden, moet twee derde in de laaggelegen Randstad gerealiseerd worden. “Het gros van wat er nu wordt gebouwd, ligt onder zeeniveau”, zegt Rotmans. “Maar over vijftig à honderd jaar ziet het er allemaal echt anders uit. We kunnen het water niet blijven tegenhouden. Daarom moeten we met het water gaan leven."
Vorig jaar werden er in heel Nederland bijna 69 duizend nieuwbouwwoningen opgeleverd. Dat waren er minder dan in 2020 en 2019, al ligt het aantal alsnog flink hoger dan in de eerste helft van de jaren tien. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de gemeente Gooise Meren groeide de woningvoorraad met nieuwbouw vorig jaar met 0,5 procent. Daar werden 136 nieuwbouwwoningen opgeleverd. In het Noord-Hollandse Beemster groeide de woningvoorraad door nieuwbouw vorig jaar het hardst, met bijna zeven procent. Daar werden in totaal 272 nieuwbouwwoningen opgeleverd.
Klimaatadaptief bouwen
Rotmans pleit in eerste instantie voor het kijken naar het oplossen van het woningtekort binnen de steden zelf. “Zo’n 39 miljoen vierkante meter vastgoed staat leeg. Maak bijvoorbeeld eerst van leegstaande kantoorpanden woningen in plaats van het opofferen van de natuur.” De hoogleraar duurzaamheid staat dan ook niet te juichen om de komst van achtduizend woningen in de diepst gelegen polder van Nederland, de Zuidplaspolder in Zuid-Holland. “Deze polder ligt zo’n ruim zes meter onder zeeniveau. Met het oog op de lange termijn is het niet gunstig om hier te gaan bouwen. Toch gaat dat wel gebeuren en daarom kijk ik nu mee om te kijken hoe dat zo toekomstbestendig mogelijk kan.”
'We kunnen het water niet blijven tegenhouden'
Hoogleraar gebiedsontwikkeling Co Verdaas vindt bouwen in de diepe polder niet per se ongunstig. "Bijna een derde van Nederland ligt onder zeeniveau. Dat kunnen we niet allemaal opgeven. Of je nu zes meter of vier meter onder zeeniveau bouwt, het gaat erom dat we ons zo goed mogelijk voorbereiden op extreme risico's en dat we de waterberging zo goed mogelijk plannen.” Rotmans ziet de toekomst van woningen in laaggelegen gebied onder meer in bouwen op het water. "We moeten zo klimaatadaptief mogelijk bouwen. Met de natuur en energiepositief. Denk bijvoorbeeld aan drijvende woningen en woningen van hout.” Verdaas benadrukt nog eens dat Nederland al heel goed probeert om te gaan met het water. "We zijn voor de hele wereld een gidsland als het hierop aankomt. Als er één land is met de creativiteit en kennis hoe verder om te gaan met het water, dan zijn wij het wel.”
